Problema sa pagpamalit sa pribadong mga luna nga maagian sa mga proyekto sa gobiyerno. Mao nay kasagaran nga makalangay sa mga proyekto--pagpalapad man sa kadalanan o pagpalawom man sa mga kanal. Mao sab ni ang usa sa mga rason nga gibasol sa mga inhinyero sa Dakbayan sa Sugbo sa kapakyas ni Mayor Mike Rama pagpatuman sa 134 ka proyekto nga balor og P881 milyones karong tuiga.
Gamay na lang ang kahigayonan nga mapatuman ang mga proyekto kay kapin na lang sa buwan ang nahibilin sa 2014. Maong nameligro nga mabasura ang mas dakong budget nga gipangayo ni Rama alang sa iyang mga proyekto sa 2015.
* * *
Di makatulisok si Rama nilang Konsehal Margot Osmeña ug kaubanan nga nisabotahe sa iyang mga proyekto. Kay kun wa siya kapatuman sa dul-an sa bilyon ka pesos nga balor sa mga proyekto karong tuiga, unsa may garantiya nga iyang mapatuman ang mas dagko ug mas daghang mga proyekto sunod tuig?
Kun naproblema silang City Engineer Jose Marie Poblete sa road right of way acquisition (RROWA) karong tuiga, unsaon man nila pagpaneguro nga mas ganahan nang mga tag-iya nga gamiton sa gobiyerno ang pribado nilang mga luna sunod tuig? Usa sa alas sa mga konsehal mao ang masulub-ong track record sa kahinay ni Rama pagpatuman sa iyang gisugyot nga mga proyekto.
* * *
Bisan kinsay imong pangutan-on, apil nang beteranong mga kontraktor ug mga inhinyero sa Department of Public Works and Highways (DPWH), labihang lisora gyud sa RROWA. Labi na kun muabot ang kaso sa mga hukmanan.
Kun mubalibad ang mga tag-iya sa pagpagamit sa ilang mga luna, o kun isalikway nila ang presyo nga itanyag sa kontraktor, mapugos ang gobiyerno sa paggamit sa iyang gahom pagpamugos paggamit sa pribadong mga luna alang sa mga proyekto nga kapuslan sa kinabag-an sa katawhan. Apan ang paghusay sa korte unsay labing makiangayon nga presyo sa pribadong luna maoy kasagaran nga siyam-siyaman.
* * *
Maong mapuslanon alang ni Rama ang tambag ni DPWH 7 Director Ador Canlas. Kansang proyekto pagpalapad sa Canduman Road sa Dakbayan sa Mandaue napahak-pahak tungod sab sa problema sa RROWA. Gipasabot ni Canlas ang DYAB Radyo Patrol nga ang RROWA di angay nga makababag sa dinaliang panginahanglan sa pagpatuman sa mga proyekto.
Kay kun paabuton nga mahusay ang RROWA una sugdan ang mga proyekto, maabtan sa pagtapos sa tuig ug mauli ang pundo sa nasudnong panudlanan ug mahimong mawaling hinuon ngadto sa ubang mga proyekto. Kun tumanon ang tambag ni Canlas, mahimong makabang sab ang mga proyekto ni Rama. Apan di na siya kapasanginlan sa mga konsehal nga mas maayong molista ug mangayo og mga proyekto kay sa aktuwal nga pagpatuman sa mga proyekto.