Miulbo ang kaspa ni Interior Secretary Mar Roxas didto sa Bohol atol sa unang anibersaryo sa 7.2 magnitude nga linog nga nagbilin og binilyon ka pesos nga danyos sa inprastraktura ug mga kinabuhing nakalas. Ang kasuko ni Roxas nagumikan sa kahinay sa lihok sa mga lokal nga opisyal aron paspasan ang rehabilitasyon sa ilang tagsa-tagsa ka mga lugar bisan pa man sa minilyon ka pesos na nga mga rehabilitation funds nga gi-release alang kanila. Asa man diay napunta ang maong mga pundo?
Usa na ka tuig ang nakalabay apan daghan pa gihapon kaayong mga inprastrakturang wala mabalik sa porma aron magamit pag-usab. Kanyahay ra nga pirmeng mauwahi ang Pilipinas itandi sa mga silingang mga nasud tungod kay daghang mga naa sa puwesto ang way kamahoan ug dili usab gustong makat-on sa ila rang kaugalingong abilidad.
Angay mauwaw ang mga naa sa puwesto sa ilang mga konstituwente tungod niini. Mao kini ang hinungdan kun nganong motibugsok g’yud ang popularidad ug pagsalig sa katawhan ni bisan kinsa pang presidente sa Pilipinas.
Ang mga lokal nga mga lider mao man untay direktang representante sa gobiyerno diha sa tagsa-tagsa ka dapit. Apan bisan mag-unsa pa ang naa sa nasudnong kagamhanan, kung daw suso molihok ang naa sa ubos, maabtan og siyam-siyam ug saputon na lang ang mga tawo.
Ang mapasanginlan kanunay mao ang naa sa nasudnong kagamhanan kay ipahid man dayon sa mga local leaders ang basol ngadto sa taas, kay lagi wa pay pundo, kay lagi daghan pa og agiang burukrasya, ug uban pa.
Apan sa pagkatinuod, duna na diay gi-release nga pundo apan sila na lang mga naa sa local level maoy wala maglihok. Nganong kun ang non-governmental organizations maoy molihok mahuman man dayon ilang proyekto? Nga mas limitado man unta sila og pundo, ang deperensiya naa sa local leaders ug wala sa national government.