Actually, dugay na kaayo ning issue sa Federalism, kining pag-usab sa naandan natong sistema sa panggobiyerno.
Apan kining maong tinguha, wala g’yud kaugpo, wala ka-first base, tungod kay kadaghanan sa mga politiko, mga piniling incumbents nga naghupot sa gahum, giganahan kaayo sa present system, bisan og nasayod sila nga conducive ug prone kaayo kini sa corruption ug sayon abusahan. Lagmit anugnan sila sa P10 bilyones nga pork scam.
Perhaps, mao sad kini ang hinungdan ngano nga dili sila ganahan sa Federalism tungod kay ma-decentralized ang ilang gahum ug kamenosan o ma-fully eradicated na unya ang highly centralized nga corruption.
Mao ba g’yud kaha kini ang hinungdan ngano nga kontra nila ang Federalism? Hapit tanang pamaagi sa panggobiyerno sa America atong gisunod. Apan, sukad sa sinugdanan, ang atong mga lider wa’a g’yud maghunahuna pagsunod sa Federal System sa America.
Ingon man ang ilang electoral system didto wala usab nato sunda tungod kay tingali’g maglisud na unya kita’g panikas sa election. So, alang kanila, kanila nga halangdon natong mga lider, nindot g’yud kaayo ang present system. Alang nila, “status quo” lang ta, hangtud sa hangtud.
Sa kabus ko’ng pangagpas, ang solution niini’ng atong mga suliran karon, nga maoy makapauswag, once and for all, sa atong nasud, mao ra g’yud ang Federalism.
Ambut ngano nga wala kini mosantop sa hunahuna sa atong mga leader. Suma’a, kapila na ta mag-ilis-ilis og presidente, mga sakop sa kongreso, mga gobernador ug mayor, mga Cabinet Secretaries, lakip na mga kapitan sa barangay …. unsa may nahitabo sa atong nasud?
So, sa ato nang gibalikbalik dinhi, it’s the system, not the people. We have been changing people. It’s time we change the system. Mark my word, sukmati ko, after the 2016 elections, mao lang gihapon ang dangatan sa atong nasud, if we don’t change the system now.
* * *
Sa Quezon City, ilang silotan ang mga ginikanan nga motugot sa ilang mga anak paglaroylaroy gikan sa alas 10 sa gabii hangtud alas 5 sa buntag nga supak sa Curfew ordinance nga nagdili sa mga menor de edad pag-loiter sa kadalanan panahon sa ilang giingon nga “disciplinary” hours.
Ang multa ipahamtang ngadto sa ginikanan: P2,000, o community service sulod sa 48 ka oras. Ikaduhang violation: P3,000 fine or 72 hours community service. Third offense ug sa mosunod nga violations: P5,000 fine o pagkabilanggo sulod sa unom ka bulan.
Mahimo kaha ni dinhi sa ato?