Kun nakakita ka sa ikalimang State of the Nation Address (SONA) ni Presidente Noynoy Aquino niadtong Lunes, nakabantay tingali ka nga ang Sugbuanong Cabinet Secretary, Rene Almendras, naglingkod sa kinalay-an nga lingkoranan, luyo sa ubang mga sakop sa gabinete. Sa pagliwag sa kamera ngadto sa ilang nahimutangan, nisuway apan tungod sa iyang gidak-on wa magmalampuson pagpasalipod si Almendras.
Apan way bisan usang nagduda sa kamahinungdanon sa papel ni Almendras sa gabinete. Samtang gihulagway nga nabahin sa mga alyado nilang Bise Presidente Jejomar Binay ug DILG Secretary Mar Roxas, way bisan usa nilang nangahas pagpanghilabot ni Almendras. Way bisan usa nilang nagduda nga si Almendras ang labing sinaligan sa presidente.
* * *
Nagsugod ang talagsaong kasuod nilang Aquino ug Almendras dihang mga tinun-an pa sila sa Ateneo de Manila University. Si Almendras niingon nga way ganahan nga nitagad niya tungod sa kagahi sa iyang tinagalog ug sa iyang pagka promdi. Sa pikas nga bahin, si Aquino gilikayan sa ilang classmates tungod sa kahadlok nga maduhig sa kasuko ug pagpanggukod sa diktadura ni Ferdinand Marcos sa nabilanggo niyang amahan nga si kanhi senador Ninoy Aquino.
Matud ni Almendras kay pulos man sila sinalikway nadani sila sa usa’g-usa. Kanunay silang magka-istorya sa mga oras nga wa sila’y klase. Di lang mahitungod sa klase kun dili hasta na sa ilang tagsa-tagsa ka pamilya.
* * *
Wa malilong sa batan-ong Aquino nga si Almendras sakop sa higanteng politikanhong pamilya, ang mga Durano sa amihanang Sugbo, nga nabantog sa talagsaon nilang kasuod ni Marcos. Apan bisan niadto pa, sama karon, nilampos ang batan-ong Almendras pagbuwag sa iyang kaugalingon gikan sa politika sa iyang mga paryente.
Nga mao tingali nakadasig ni Aquino pagsumbong ni Almendras sa kapait sa kahimtang sa ilang pamilya tungod sa pagkabilanggo sa iyang amahan. Usa sa mga sugilanon ni Aquino nga nakatandog ni Almendras mao ang kasagarang pagpaabot sa tibuok pamilya og lima ka oras una makahinabi si Ninoy sud lang sa 45 ka gutlo.
* * *
Gisaway ang pagtudlo ni Aquino kang Almendras isip Energy Secretary nga pagpalabi sa iyang kauban sa Ateneo bisan di andam sa katungdanan. Wa hinuoy makalalis sa kalamposan ni Almendras paglimpiyo ug pagpalambo sa Department of Energy. Apan dihang gitudlo siyang Aquino nga Cabinet Secretary, daghang nipasidaan nga di magdugay ang usa ka technocrat sa usa ka politikanhong posisyon.
Si Almendras mismo kadaghan na mohangyo ni Aquino nga mobalik sa pribadong sektor. Kumbinsido hinuon si Almendras sa determinasyon ni Aquino pag-alagad sa katawhan. Samtang kumbinsido si Aquino nga si Almendras makatabang pagtuman sa iyang tahas. Maong bisan sa daghang intriga padayon silang nagsawo sa damgo pagsugod sa kausaban. Nga ilang gilaoman nga puniton sa ubang susama og panghunahuna.