EDITORYAL - Way bag-o sa China

Bisan sa grabe nang pagsaway gikan sa nagkadaiyang mga nasud sa kalibotan dili lang sa mga apektadong silingan sa China ug sa tensyon mugna sa gihulagway nga “aggressive expansionism” sa China sa West Philippine Sea, gipublikar nila karon ang bag-ong mapa.

Gipakita sa bag-ong mapa dili lang 9-dash line kondili gihimo na gyud nilang 10-dash line aron markahan ang mga teritoryong ilang giangkon bisan liboan kini ka milya gikan sa ilang baybayon aron angkunon na ang 95 porsiyento sa West Philippine        Sea.

Ang maong mapa gipublikar sa Xinhua News Agency nga kontrolado sa gobiyerno ug nag-ingon nga nagpakita kini sa tinud-anay gyud nga gidak-on sa ilang nasud.

Ang mapa mitabas sa 200 nautical miles Exclusive Economic Zone (EEZ) sa Pilipinas, Vietnam ug Malaysia subay sa United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) nga diin usa ang China sa kapin usa ka gatos ka nasud nga nipirma.

Bisan wa pa ang maong bag-ong mapa, labad nang daan sa ulo ang China, wa nay bag-o niini.

Gusto sa China  nga bilateral negotiations ang buhaton kay naglikay sila sa International Tribunal on the Law of the Sea (ITLOS) kay maglisod sila og probar sa ilang pangangkon.

Ang Pilipinas nasayod nga wa kini dag-anan kun “one-on-one” ang negosasyon kay wa kini tsansa nga makaangkon og patas nga resulta.

Samtang ang Vietnam adunay kaugalingong diskarte batok China, ang Malaysia wala lang magtagad tungod kay nag-enjoy kini sa binilyon ka dolyares nga trade agreement sa China.

Maayo ang gihimo sa Pilipinas ug mas labing maayo kung ang Vietnam mopasaka usab og kaso ngadto sa ITLOS, ug, mas molig-on kun  ang Malaysia moapil usab ug paluyohan sa Association of Southeast Asian Nations (ASEAN).