Dear Atty. Divine,
Maayong adlaw nimo and hope you’re in a good health. Duna ko’y pangutana bahin sa yuta sa akong tiyo nga ulitawo’ng guwang. Duna siya’y duha ka parsela nga yuta, 500 square meters ug 50 square meters. Iyang giprenda sa akoa ang 50 square meters. Then namatay ang ako’ng tiyo ug ako ang gipagasto sa iyang mga igsoon kay kuno ako ang gi-prendahan sa iyang yuta. Sa laktod nga pagka-estorya ako g’yud ang nigasto sa tanan. Then nagplano na ko nga akong bayaran ang buhis sa yuta but gusto nako nga unya na kun mabalhin sa akong name. Ang yuta wala pay titulo kay ang mother title, ngalan pa sa akong Lolo, but ang deklarasyon ngalan na sa akong tiyo. Puwede ba nako mapabalhin sa akong name ang yuta? Unsaon man nako pagpabalhin sa akong ngalan ang dukomento sa yuta sa akong uyoan? Unsa man ang angay nako nga buhaton? — JOVIE
Dear Jovie,
Kun prenda ra ang inyong kasulatan sa imong tiyo, dili na mamahimo’ng kabasehan sa pag-transfer sa property ngadto sa imong pangan. Kun walay gibilin nga Last Will and Testament ang imong tiyo, ang iyang mga igsuon maoy magsilbi’ng mga sumusunod sa yuta sa imong uyoan kun ugaling wa siyay anak sa gawas ug wala na siya’y mga ginikanan. Busa ang mga igsuon sa imong tiyo maoy mo-execute og Extra Judicial Partition with sale nga diin ikaw ang magsilbi’ng buyer. Ang tanang igsuon sa imong tiyo maoy papirmahon niini ug ibutang sa maong dokumento nga ikaw ang buyer niini. Imong panotaryohan ang maong dokumento ug dayon imong i-submit ngadto sa BIR alang sa pagbayad og Estate Tax, Documentary Stamp Tax ug Capital Gain Tax. Sa higayon nga molusot na ang Certificate Authorizing Registration kon CAR gikan sa BIR then mamahimo na nimo’ng iduso sa Assessor’s office alang sa pag-transfer sa Tax Declaration ngadto sa imong pangan. Ang BIR aduna nay mga dokumento nga pangayoon sa imong pagbayad sa buhis ug mas maayo nga mangayo ka kanila og listahan. Kun imong ibalhin ang title, kinahanglan kang moadto sa Register of Deeds aron pagkuha sab sa checklist sa dokumento nga ilang pangayoon. Thanks and God Bless. -- Atty. Divine
Kun ikaw adunay pangutana, ipadala lang sa Legal Corner sa Banat News sa V. Gullas St., Cebu City, or email sa flores_divina@yahoo.com ug akong tubagon ang inyong pangutana pinaagi sa akong column matag Miyerkules ug Domingo.