Niay alang kanato’ng mga amahan

Dili pa man tingali ulahi kay bag-o man lang ta nga nagsaulog sa Fathers Day. Diay gikan ni Francis J. Kong sa Philippine Star: “10 ways to be a better dad.”

1.) Love your children’s mother. Kun makita sa mga anak ang paghigugmaay sa ilang mga ginikanan, kun dili sila makasaksi sa pagsiningkahay, ilang maangkon ang security sa ilang pagka-anak, ug maoy maghari ang paghigugmaay sulod sa banay. Usahay god, kita pay mangabit, kita pay maghuboghubog – kulatahon pa nato ang atong asawa.

2.) Spend time with your children. Mahinungdanon kaayo, alang sa mga anak, ang personal presence sa ilang amahan. Usahay gud, tagsa ra ta’ng igkita sa atong mga anak. Kaha, gumikan sa ka-busy nato’ng mga amahan, ambot unsay atong ka-busy-han nga wala na ta’y panahon alang sa pamilya, hangtod nga usa ka pilyong anak, miingon nga nakalimot na siya sa nawong sa iyang amahan.

3.) Earn the right to be heard. Niini’ng panahon sa mga modernong teknolohiya, maora og mas makamao, mas maantigo, ug mas bright ang atong mga anak kay kanato. Dili na sila maminaw nato, kay sila ang husto. Kinahanglan nga atong i-assert ug i-practice ang role isip head of the family. Apan, dili kini mapugos ug dili ma-impose. Earn it. Matud ni Kong: “Children want to be led, but the successful father earns the right to lead.”

4.) Discipline with a gentle spirit. Pagpahamtang sa disiplina pinasikad sa gugma, ug dili pagsilot ug pagsakit sa buot disiplinahon.

5.) Be a role model. Kinahanglan makita sa atong mga anak nga angay kitang mahimo nilang sumbanan, a living example sa katarong ug kaligdong.

6.) Teach the lessons of life. Taliwala sa kabag-ohan, dili pa kalupig kanato ang atong mga anak kon kasinatian sa kinabuhi ang hisgotan. Tudloi sila sa maong kasinatian.

7.) Eat together as a family. Lisud kini alang sa pipila ka amahan, kay most of the time, tua kita uban sa atong barkada, o mga office mates, o suod nga higala.

8.) Read to your children. Giingon dinhi, childhood is a time for learning – first by seeing, then by hearing and reading. Imo pa bang basahan ang imong mga anak karon, nga ang ilang attention atua na man sa TV, radio, computer, ug cellphone? Nindot unta kini, kay among others, makapalig-on kini sa “bonding” sa banay, ug duna pay makat-onan ang mga anak.

9.) Show affection. Ang amahan g’yud unta maoy motisok sa atmosphere of love sulod sa banay. Ang nagtubo nga bata, nagkinahanglan og assurance, security, acceptance ug sense of belonging sulod sa panimalay – aron dili sila matintal sa kahilayan sa gawas. Ang imong paggakus sa bata, ang imong mga kind words ngadto kanila, dako kaayo kini’g epekto ngadto kanila nga dili na sila modangop sa drugas, hulip sa gugma nga gihikaw kanila sulod sa panimalay.

10.) Realize a father’s job is never done. Wala’y katapusan ang magmatuto sa amahan ngadto sa mga anak. Matud ni Kong: “A good father realizes that as he allows his children their freedom to direct their own lives, he doesn’t abandon them at a dorm room, a wedding altar, or at the door of his first job. His encouragement and discernment will leave a legacy to his children and their children after that.” Sa  America, inig-edad mo og 18, wala nay labot sa imong kinabuhi ang amahan. Dili kita mosunod niini. Sa imong tan-aw, are you a  good father?