Bisan unsang panikas sa National Achievement Test (NAT) di mahimong pasiugdahan sa usa lang ka magtutudlo. Kinahanglan nga makigkonsabo siya sa ubang mga magtutudlo aron nga molingiw silang tanan samtang ilang gilipat ang mga tigbantay ug gilawogan sa saktong mga tubag ang mga tinun-an.
Nga di sab magmalampuson kun way pagtugot gikan sa prinsipal sa eskuylahan. Gawas lang kun ang prinsipal ligoy, wa na pakita sa iyang buhatan o hingpit nang gitahan ang iyang mga gimbuhaton ngadto sa iyang mga sinaligan. Kay di mahitabong makalusot ang bisan unsang maniobra sa mga magtutudlo kun di niya bendisyonan. Kun di man gyud siya maoy nagpasiugda.
* * *
Nipasangil pa gani ang pipila ka magtutudlo nga among gikahinabi nga maglisod ang pagtikas sa NAT kun kutob ra sa prinsipal ang maniobra. Kay dali ra siyang masakpan sa superbisor, labi na kun mokalit lang og layat ang mga grado sa mga tinun-an sa iyang eskuylahan.
Sa samang higayon, nitataw ang mga magtutudlo nga bisan ang superbisor di makapatuyang sa maniobra kun way pagtugot sa iyang mga labaw. Maong nagduda sila nga apil sa pagpanikas sa NAT sa nangaging daghan na uyamot nga katuigan ang labing tag-as nga mga opisyal sa Departamento sa Edukasyon (DepEd) sa mga dakbayan, mga lalawigan ug bisan mga rehiyon.
* * *
Unsa may nakaaghat sa labing dagkong opisyal sa DepEd paglingiw lang, kun di sila maoy tinuod nga mga utok, sa gidudahan nga lapad nga pagpanikas sa NAT? Tingali tungod kay mas dako ang kahulogan sa NAT ngadto sa mga magtutudlo ug kadagkoan sa DepEd kay sa mga tinun-an.
Ubos sa lagda sa NAT, di maapil sa kuwentada sa grado sa mga tinun-an ang ilang rating sa NAT. Bisan di kaabot 75% ang sakto nilang tubag, di mahagbong ang mga tinun-an. Igo lang isipon sa DepEd nga wa kaabot og 75% ang ilang nakat-onan sa Science, Mathematics, Filipino, English ug HeKaSi nga maoy giapil sa NAT.
* * *
Apan segun sa mga magtutudlo nga among nahinabi ang kinatibuk-an nga rating sa NAT nga makuha sa mga eskuylahan dako og epekto sa performance rating sa mga tagduma. Nga maoy basehan sa ilang promosyon sa mas tag-as nga katungdanan ug mas dagkong suholan.
Matud sa mga magtutudlo nadugangan karong bag-o ang insentibo sa pagpaburot sa performance rating sa kadagkoan sa DepEd. Kini tungod sa pagpatuman ni Presidente Noynoy Aquino sa Performance-Based Bonus (PBB) alang sa mga kawani ug mga opisyal sa gobyerno. Samtang igo lang mangandoy sa di pa mahikap nga umaabot nga promosyon, mas duol ug madanihon kay madawat matag tapos sa tuig ang kinadak-ang PBB nga P35,000 kay sa madawat sa mga kawani nga kasarangan og performance rating nga mokabat rag P5,000.