Usa ka adlaw nga wa kay laing lingaw, sa ato pa daghan og oras nga mahimong usikan, nakabasa ka og post sa Facebook nga namasangil sa usa ka mayor nga kawatan. Imo dayong gi-like. Imo pa gyong gi-share. Imong mga higala bisan wa kakita sa orihinal nga post nidason sab pag-like. Ug wa mag-usik og panahon sa pag-share.
Mao nga dihang gitawag ang atensiyon sa mayor sa post nga nitawag niyang kawatan gatosan na ang naka-like ug susamang gidaghanon ang naka-share. Gimandoan dayon sa mayor ang iyang mga abogado sa pagkiha sa mga nagpakauwaw niya. Malumpong ka ba niya sa kasong libelo uban sa tanang gatosan nga nisunod pag-like ug pag-share?
* * *
Gipatigbabaw sa Korte Suprema ang legalidad sa lagda batok sa online libel sa kontrobersiyal nga Cybercrime Prevention Act of 2012. Apan gitataw sa mga mahistrado nga ang makiha lang og libelo mao ang orihinal nga nag-post sa pasangil nga kawatan ang mayor. Di ka maapil sa kaso. Sama nga makaipsot sab ang ubang gatosan nga igo lang ni-like o ni-share sa post.
Gibasura sab sa Labaw’ng Hukmanan ang laing probisyon sa balaod nga nagtugot sa gobyerno pinaagi sa Department of Justice (DOJ) sa pagtangtang o pagbabag sa publiko pagbasa sa post nga gitumbok nga nakalapas sa balaod bisan way kamandoan gikan sa korte.
* * *
Sa pikas nga bahin, nakabasa ka og inosente nga post nga maayo ang kahimtang sa panahon sa Sugbo ug Kabisay-an. Gawas nga imong gi-like ug gi-share, gibutangan nimo og comment nga ang mayor nga atong gilibak sa ibabaw dako gyong kawatan.
Ubos sa bag-ong desisyon sa Korte Suprema, makapasalipod ka ba lang gihapon sa depensa nga igo ka lang ni-like, ni-share ug ni-comment ug busa di gyod maisip nga maoy orihinal nga author nga mao ray angay’ng silotan? Daghang abogado ang magkarakara pagtuon sa mga komplikasyon sa online publications aron maandam sa magbaha nga mga kaso nga ipasikad ning baruganan sa Labaw’ng Hukmanan.
* * *
Laing komplikasyon: Way katakos ang Facebook, Google, Yahoo, Microsoft ug ubang higanteng kompaniya sa internet pagtino sa tinuod nga ngan sa mga nanggamit sa ilang social media networks. Kun mag-alyas ang orihinal nga author ug maggamit pa gyod og app nga motago sa iyang address ngadto sa Israel o Rusya, unsaon man siya paggukod sa iyang mga biktima?
Sa di pa makabuylo ang mga naglungotlungot pagkiha sa mga nagpasiugda sa binuang nga posts nga nagbaha sa social media networks, mangahas ko pagtanyag sa mosunod nga alternatibo:
Pasagdi, ayaw tubayi, mas binuang ang post mas di katuohan; ug mas paspas kay sa korte pagtangtang sa binuang nga post ang pag-marka ini nga spam o pag-report sa Facebook, Google, Yahoo ug Microsoft.