Duha lamang sa mga kanhi opisyal sa Rural Bank of Subangdaku Inc. ang gusto sa Philippine Deposit Insurance Corp. (PDIC) nga pasakaan sa Department of Justice (DOJ) og kasong kriminal tungod sa matud pa mga peke nga loan nga mibalor og P2.6 bilyones.
Sila lamang si Lapu-Lapu Mayor Paz Radaza nga kanhi presidente sa RBSI sa Mandaue ug kanhi loan manager nga si Julius Eullaran ang gihinganlan sa complaint nga gisang-at sa PDIC ngadto sa DOJ.
Ang PDIC mitikang isip receiver sa RBSI tungod sa kamandoan sa Monetary Board niadtong Enero 2009.
Sumala pa sa reklamo sa PDIC, si Radaza, isip presidente ug “miyembro†sa Credit Committee sa RBSI, nakigkunsabo kang Eullaran, kinsa maoy kanhi bank-wide loans manager, aron mahimo ang 6,051 ka mga pekeng loan gikan sa 2004 ngadto sa 2008 nga mi-total og P2.6 bilyones.
Apan ang akong gikahibulongan, ang maong mga loan nga giingon sa PDIC nga mga peke miabot sa maong gidaghanon nga 97 porsiyento sa tanang mga loans nga gi-release sa RBSI head office. Apan nganong naabot man og upat ka tuig ang paghimo nianang mga pekeng loans?
Hain man diay ang tibuok Credit Committee? Hain man ang chairman sa Credit Committee nga maoy mopirma sa loan applications?
Sa balita, klaro man nga giingon sa PDIC nga si Radaza miyembro lamang sa Credit Committee.
Nakat-on ko niining pamaagiha kay nakalingkod ko isip sakop sa Board of Directors sa Cebu Newsworkers Cooperative (Newscoop) diin matag bulan namo nga meeting, rebyohon ang mga loans nga gi-release sa Credit Committee ug kadtong pending mga aplikasyon.
Ang Credit Committee langkoban sa chairman nga bisan kinsa ug dili kinahanglan sakop sa Board of Directors, ug adunay tulo o daghang miyembro diin ang presidente sa bangko o manager sa coop, molingkod isip sakop lamang.
Ug kining aplikasyon sa loan, mag-depende sa gidak-on. Adunay gidak-on niini nga ang Board of Directors na ang mo-aprobar.
Kun ingon ka-estrikto ang kooperatiba, samot na ang bangko!
Nahibulong ko niining kasong gisang-at sa PDIC ngadto sa DOJ nganong si Radaza ug Eullaran lamang ang gi-implicate nga aduna man kaha diay kining Credit Committee.
Sa atong gamay’ng nahibaw-an sa Corporation Code of the Philippines, ang kinatibuk-an nga management sa usa ka korporasyon sama sa RBSI gahum sa Board of Directors, samtang ang mo-implementar sa palisiya nga ilang mapasar sa board meeting mao ang presidente ug ang presidente mo-report ngadto sa board sa iyang nahimo. Busa kun adunay mabasol nganong wala matarong og manage ang usa ka bangko, dunggan sa mga sakop sa board ang angay labtikan.
Kining giingong ‘fictitious loans’ sa RBSI milanat og upat ka tuig, miabot og 6,051 ka aplikasyon ug mibalor og P2.6 bilyones.
Hain man diay ang board of directors? Nangatulog lang ba sa pansitan nga wala nila kini mabantayi sulod sa upat ka tuig?
* * *
Ang ingon niining kaso angay tutokan sa kagamhanan nga kun adunay angay patubagon kinahanglang patubagon. Atong ekonomiya ang madaot kun pasagdan lang kini.
Apan kun adunay angay patubagon ug silotan maayong ilhon silang tanan.
Atong hagiton ang PDIC, ilabi na ang DOJ nga mao na karon ang naggunit sa kaso, sa pag-imbestigar sa tinuoray’ng nahitabo sa RBSI. Dugang hagit nako sa DOJ nga likayan ang cover-up niining kasoha ug dili mokiha sa mga “sacrificial lamb†lamang, samtang kadtong mga karaho nga maoy tinuod nga nakasapi magngisi sa unahan kay wala maapil sa kaso.
Aron malikayan ang pagduot sa mga sacrificial lamb lamang, ilha ang tanang nalambigit sa binuang.
Kun nagsunod sa pilosopiya sa “Matuwid na Daan†ang PDIC ug ang DOJ, kadtong tanang nalambigit sa binuang sa RBSI loans ang angay patubagon, dili kay modangop sa pili-pili lang.
* * *
Attention: DPWH second engineering district engineer Daisy Toledo:
Naunsa naman intawon nang aspalto sa South Coastal Road sa Cansojong paingon R. Rabaya street nga gikalkal man sa mga trabahante sa DPWH unya wala na tabuni.
Hapit ko madusmo niadtong gabii nga miigo sa bagyong Basyang sa inyong gi-ali nga plastik nga warning device kay niadtong gabhiona, wala’y suga ang lugar nga natumong sa aspaltong gikalkal.
Nahibulong gyud ko unsay wisdom sa imong opisina nga kalkalon ang karsada unya biyaan lang nga dili gani tabonan og balik. Basin inyong pasanginlan ang dili maayong panahon. Apan human ni Basyang mipuli ang naglagitim nga kainit sa adlaw.
Pero taym pa, nganong gibaklas man na ninyo ang aspaltadong karsada diha nianang lugara nga aduna man untay angay ninyong ayuhon?
Tan-awa usab na ang puthaw nga gi-cover sa sinumpayan nga bahin sa taytayan sa South Coastal Road kay puwerte nang gubaa nga kuyaw mobuto ang ligid sa mga sakyanan kun maligsan na. Lihok intawon mo, ayaw pagmika sa inyong lingkoranan, ug maghuwat pa mo nga adunay madisgrasyang motorista nga ma-slide sa kinalkalan nga bahin sa karsada.