Kinahanglan gyong bantayan nga ang kataposang usa ka dako sa dagkong hinabang gikan sa sud ug sa gawas sa nasud maabot sa mga biktima sa bagyong Yolanda apil na sa mga nahimutang sa labing hilit nga mga barangay ug labing lagyo nga mga isla sa amihanang Sugbo ug silangang Kabisay-an.
Salamat sa bag-o nilang mga liderato, mas kasaligan na ron ang buhatan sa Ombudsman, Commission on Audit, Department of Justice, Korte Suprema ug ubang mga ahensiya nga mosusi sa kapid-an ka transaksiyon nga sudlan sa gobyerno sa mosunod nga katuigan ginamit ang binilyon ka pesos nga gigahin alang sa rehabilitation sa mga dapit nga naggusbat sa katalagman.
* * *
Apan di mahimong pasagdan lang ang mga opisyal sa gobiyerno, bisan unsa nila kaligdong ug katakos. Pait nga kamatuoran mao nga sila’y igong mga imbestigador ug mga kawani nga makasubay sa tanang proyekto, makabaraw sa tanang kahiwian ug makagukod sa tanang kiriwan.
Gikinahanglan ang tabang sa mga magbubuhis. Nga maoy labing unang makabantay sa mga haligi nga magharag, sa mga libaong nga wa mataboni, sa mga kanal nga way lutsanan, sa mga taytayan nga way padulngan, sa mga aspalto nga ampaw ug konsabo sa mga tigpatuman sa mga proyekto.Kun matinud-anon ug makanunayon ang pagpakabana, way binuang nga makalusot, ni hinabang nga mausik.
* * *
Maong gilusad atol sa 2013 International Anti-Corruption Day ang kampanya pagbantay giunsa paggasto ang tanang lokal ug langyaw nga mga hinabang alang sa mga biktima sa makalilisang nga linog sa Bohol ug mas pintas nga bagyo sa Kabisay-an.
Labing makatabang sa kampanya mao ang mga biktima sa katalagman. Kay sila man ang makakita matag adlaw sa pagpatuman sa rehabilitation projects sa ilang kaugalingong nataran. Dako sang matampo sa mga nakatunol sa hinabang. Kay ang pag-abot sa tabang ngadto sa labing tabanganan nga mga biktima mao may makahingpit sa matahom nga pasundayag sa pag-inunongay.
* * *
Niuyon si Visayas Ombudsman Pelagio Apostol pagbanhaw sa ilang text line nga kasumbongan sa mga magbubuhis. Gimando niya ang pagdestino og mga kawani nga motubag sa tanang text messages, mosusi sa ipanghatag nga kasayuran, mopalig-on sa kaso kun kapamatud-an ang kalapasan ug mopahibawo sa mga magbubuhis unsa nay mga lakang nga nahimo sa Ombudsman sa ilang mga reklamo.
Hangyuon nakong kadagkoan sa Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas Cebu Chapter sa pagpaluyo sa kampanya pinaagi sa pagsibya sa text line sa Ombudsman ug pagdasig sa katawhan pagtabang pagbantay ug sa pagpasiugda og pagbansay-bansay unsay mga lagda sa pagpatuman sa mga proyekto, unsay bantayanan nga posibleng mga kalapasan, unsaon paghipos og mga dokumento ug ubang ebidensiya pagmatuod sa mga pasangil sa kahiwian ug unsaon pagtabang pagpalig-on sa mga kaso nga posibleng ipasaka.
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com