Ang employer o kompaniya mamahimong mokuha og mga contractual nga mga empleyado nga diin ang pagserbisyo sa maong kawani molungtad lang og pipila ka buwan. Aduna say gitawag og seasonal employees nga diin ang ilang pagserbisyo sa kompaniya sud lang sa specific nga period. Apan kun ang pagtrabaho sa usa ka kawani sa maong kompaniya milungtad na og napulo ka tuig, makonsiderar pa ba gihapon siyang contractual employee? Kana nga pangutana ang atong tukion karon sa atong column.
Dear Atty. Divine;
Good day to you and to all the avid readers of Banat News. Naa lang unta ko’y ipangutana labot sa akong trabaho. Nagtrabaho ko almost 10 years na sa among company apan hangtud karon wa gyu’y benefits nga gihatag ang among employer such as: SSS, PhilHealth ug Pagibig. On call ang akong trabaho ug binuwan ang akong sweldo. Wa sad mi kuhai og tax. Ang akong sweldo minimum ra apan naninguha sab ko nga maka side line hinungdan nga ako nakatigum sab gyud. Ang akong pangutana attorney kun di ba ko makiha og tax evasion sa BIR nga wa man ko’y bayad-bayad og buhis? Mamahimo ba akong mo-file og reklamo sa akong employer nga wa man koy mga benefits? Unsay angayan nako nga buhaton?
— Rechie
Dear Rechie;
Maayong adlaw sab kanimo ug sa imong pamilya. Kun ikaw nagtrabaho sa maong kompaniya sud na sa halos napulo ka tuig makonsiderar ka na nga regular employee basi sa imong gidugayon sa pagtrabaho sa maong employer. Kanang pagsige nila og hire kanimo nagpasabot kana nga gikinahanglan gyud sa maong kompaniya ang imong serbisyo. Aduna nay mga desisyon kalabot niana ang Korte Suprema nga diin kini nagkanayon nga kun ang kontrata sa usa ka empleyado gisigehan og renew sa iyang employer hangtud na sa pag-abot sa pipila ka katuigan ang maong empleyado makonsiderar nang regular employee ug tungod kay ikaw regular na nga empleyado entitled ka na sa mga benepisyo dili lang SSS, Philhealth ug Pagibig kondili lakip na sa overtime pay, holiday pay ug uban pang benepisyo. Samtang kalabot sa imong buhis ayaw lang kabalaka niana kay exempted man sa buhis ang mga minimum wage earners . Kadtong mikita og sobra sa minimum nga sweldo lang ang pabayron og income tax. Kun ikaw adunay tinigum, I don’t think nga initan pa na sa BIR aron kuhaan og buhis, kadtong mga tawong dagko og income unya gagmay ra og gibayran nga buhis mao ra na karon ang gi-monitor sa BIR ug gipangpasakaan og kasong tax evasion. Ang maayo nimong buhaton karon aron ikaw makapahimus sa mga benepisyo alang kanimo gikan sa imong employer, imong ireport sa DOLE ang imong company nga wa mohatag kanimo og SSS, PhilHealth, Pagibig ug uban pang benepisyo aron ang DOLE na ang motawag sa attention sa imong company. Mamahimo kang magpadala og suwat reklamo sa DOLE labot sa imong problema. Hinaut nga akong natubag ang imong pangutana. — Atty. Divine
Kun ikaw adunay pangutana, ipadala lang sa Legal Corner sa Banat News sa V. Gullas Street, Cebu City or email sa flores_divina@yahoo.com. ug akong tubagon ang inyong pangutana matag adlaw’ng Miyerkules ug Domingo pinaagi sa akong column.