Ang bisan unsa nga aksidente, bisan unsa ka daku sa trahedya, bisan og pila ka kabtangan ug kinabuhi ang maangin ug makalas … kining tanan resulta na, sa atong pagdanghag, sa atong pagpasagad, sa wala nato’y pagpangandam ug panagana … sa laktud, resulta sa atong negligence … sa dili nato pagtuman ug pagbuhat, sa angay ug kinahanglan untang buhaton ug tumanon.
Kun dunay aksidente, ang atong pangitaon mao ang hinungdan, ang cause, ang nakaingon sa aksidente. Kun pananglitan, ma-aksidente ang usa ka bus nga puno sa pasahero, tungod kay wala na mo-hold ang brake, dili nato mapasangil dihadiha dayon ang driver, tungod kay ang maintenance sa iyang gidrayban, dili iyang obligasyon. Iya kini sa kompaniya sa bus.
Lagmit ang driver dugay nang mireklamo sa ka peligroso na sa brake, apan, wala lang magtagad ang kompaniya, kay hadlok mogasto. Ang LTO ug ang LTFRB dili ba diay mo-conduct og random checkup sa mga public utilities? Inig-renew sa registration, dili diay mahibaw-an kun road-worthy pa ba ang mga sakyanan, ug kun unsa ang mga depekto ini?
Sa labing bag-ong trahedya sa kadagatan dinhi sa atong dapit, makapangutana kita ning mosunod: Nganong nagkabangga man? Kinsay sad-an? Nganong nag-inilogay man sila sa hagip-ot nga agianan sa dagat sa may Talisay? Sa layo pa, nganong wala man sila maghinabaw-anay nga nagsubay sila sa samang “lane†sa dagat?
Nganong wala may mga precautionary gadgets o mga kahimanan nga mo-warn unta sa magsugat nga mogawas ug mosulod nga mga barko? Dugay na man unta kono kining nahibaw-an nga peligroso ang maong dapit, nganong waa man tay gihimo aron kalikayan unta ang disgrasya?
Ang mga barko, ngano man usab nga wala man silay mga kahimanan nga mo-warn kanila sa umaabot nga aksidente? Duna unta silay mga early warning devices? Nganong wa man ni i-require sa Marina ug sa Coast Guard? Ngano nga seaworthy man ang tanang barko nga naglawig karon sa atong kadagatan … hangtud nga adunay aksidente nga mahitabo?
Sa ato nang giingon, kining dautang panghitabo, resulta kini sa atong kadanghag, sa atong pagpasagad, ug sa wala natoy pagpanagana ug pagpangandam. Gidaut nato ang kinaiyahan, giputol ang kakahoyan, gi-reclaim ang mga waterways kay gitukoran og kabalayan, mga subdivision ug golf courses, nagpasagad kita;g labay sa basura … unsay resulta?
Unya na kita mohimo’g mga lakang tapus sa usa ka aksidente … aron kalikayan ang laing aksidente. Sayop nga approach. Ambut ngano nga mao pay atong ipanguros sa tapus sa usa ka sipa nga kilat ug dugdog .. nga unta mahimo man nga manguros tang daan?
Wala kita’y panglantaw, wala kita’y long term nga mga lakang aron kalikayan ang mga dautang hitabo, dili kita kamaong mo-anticipate. Nga kun naghunahuna pa kitang daan nga tingalig dunay magbangga diha sa kabaybayonan sa Talisay, ato unta kining gibutangan og mga early warning devices aron dili mahitabo ang atong gikahadlokan nga mahitabo.
Karon, unsa man? Di ba pure negligence?