Gitan-aw nako pag-ayo ang Daily Cash Flow sa kagamhanan sa dakbayan sa Sugbo ug nakapanglingo-lingo ko kay kun bayran ang tanan niini nga obligasyon dili paigo ang kwarta sa City Hall nga anaa sa bangko.
Dili ikalimod nga ang dakbayan adunay kapin sa usa ka bilyon ka pesos sa bangko apan ang P506 milyones ra niini maoy magamit dayon – kadto ra’ng anaa sa General Fund Proper.
Gibahin man gud ang kwarta sa lainlaing kategoriya. Dunay General Fund, Trust Fund, Special Education Fund (SEF) ug Barrio Funds nga para sa lainlaing barangay.
Ang kwarta nga nabutang sa trust funds magamit lang para sa mga “specific†projects nga gitagan-an sa maong kwarta, unya ang SEF alang ra sa mga gastohan nga naglambigit sa tunghaan.
Unya, samtang ang General Fund adunay P506 milyones, ang P223 milyones ra niini ang magamit kay abi ninyo og ngano? Ang P165 milyones gibutang man og “time deposit†sulod sa lima ka tuig nga motapos unya pa sa 2015.
Unya, ang laing P117 milyones nga deposito sa dakbayan sa Postal Bank dili makobra kay gi-Tag sa bangko tungod sa garnishment order sa hukmanan kabahin sa Rallos case.
Kun bayran sa dakbayan sa Sugbo ang obligasyon niini sa Loan gikan sa Japan Bank for International Cooperation (JBIC) nga mi-due na kagahapon og kantidad sa P220 milyones, sa ato pa tulo na lang ka milyon ang mahabilin sa General Fund.
Unya ang dakbayan aduna pa’y bayranan nga P172 milyones sa lainlaing kontraktor ug mga supplier sa City Hall nga ang mga dukomento naaprobahan na sa Accounting department ug para na sa pag-isyu og tseke.
Apan giangkon ni City Treasurer Tessie Camarillo nga dili pa nila mabayaran ang obligasyon nila sa Japan ug dili pa mahutdan pagbayad ang P172 milyones kay kun himoon ni, wa nay kwarta nga ikapanweldo sa mga kawani.
Matag buwan ang City Hall mogasto og mga P60 milyones nga sweldo sa iyang 4,456 ka opisyal ug mga kawani. Pastilan, dili sayon kining maong problema. Dunay ubang kwarta nga anaa sa Trust Fund apan sa ako nang giingon dili lagi na magamit sa pagpalit og bisan unsa.
Unya, ang koleksyon sa City Hall kada adlaw bali ra’g P2 milyones, gawas kun makadawat na kini sa binuwan nga Internal Revenue Allotment (IRA) gikan sa national government nga tag P90 milyones ang buwan.
Tan-aw nako, ang P5.3 bilyones nga budget nga giaprobahan sa City Council para karong tuiga mora’g dili gayud makolekta. Ang pagpangolekta ra man gyud sa mga buhis pa ang problema.
Apan matud ni Mayor Rama matubag ang problema kun tugotan siya sa konseho nga makapamaligya og kayutaan sa dakbayan.