Kun mapasar sa Kongreso ang gisugyot nga P336.9 bilyones nga budget sa Department of Education (DepEd) alang sa 2014, hinaot nga maikog nang mga magtutudlo pagpangolekta og mga amotan gikan sa mga tinun-an ug mga ginikanan. Hinaot nga mas pahugtan pa gyod sa kadagkoan sa DepEd ang pagpatuman sa sugo sa konstitusyon nga libre ang pag-eskuyla sa publikong elementarya ug high schools.
Segurong mas dako na ang gahin alang sa maintenance and other operating expenses (MOOE) nga gihatag sa mga prinsipal ug igo nang ikagasto sa batakang mga panginahanglan sa mga eskuylahan. Samtang angay’ng dasigon ang mga ginikanan sa pagpadayon pagtabang hinaot nga ang mga proyekto sa Parents Teachers Community Association (PTCA) pakapin na lang.
* * *
Aron pagpapas sa tanang pagduda nga nisimang ang gahin sa MOOE sa bulsa sa mga prinsipal maayo tingaling ipatuman ang sugyot sa nagpakabana nga mga ginikanan: Ipublikar sa prinsipal sa bulletin board pila’y nadawat niyang pundo sa pagsugod sa tuig tingtungha ug inig ligid sa mga buwan magsige og hatag og kuwentada unsay iyang gigastohan.
Sa ingon gaan alang sa mga ginikanan ang pagtabang. Mas bug-at ang pagtampo kun gawas nga nagping-it sa kalisod sa panginabuhi, sa kamahal sa mga palaliton ug kadagko sa amotan magduda pa gyod sila nga ang kuwarta ang gobyerno alang sa ilang kabataan giwaldas sa laing katuyoan.
* * *
Mga aplikante pagka magtutudlo ang labing tam-is og pahiyom ning labing dakong gahin sa DepEd. Matud ni Senate President Pro Tempore Ralph Recto morag mag-job fair ang DepEd sunod tuig kay 33,194 ka magtutudlo ug 1,500 ka prinsipal ang ilang kuhaon. Apil na sa gisugyot nga gahin ang P9.5 bilyones alang sa ilang suholan sa sunod tuig.
Gipaabot sang masulbad nang kakuwang sa classrooms, mga lingkoranan ug mga libro. Tungod sa mas dakong gahin, makatukod ang DepEd og 43,183 ka bag-ong classrooms, mopaayo sa 9,503 ka karaang classrooms ug mamalit og 1.6 milyones ka lingkoranan nga balor og P44.6 bilyones ug mangompra og 42.6 milyones ka libro ug magtukod og library hubs nga balor og P8.3 bilyones.
* * *
May sukaranan ang kabalaka nga naglaway nang nagtan-aw sa dakong puntil sa DepEd ang mga balhibuon og kamot nga mga opisyal sa gobyerno. Apan hinaot nga padayon silang mabaraw sa ligdong nga liderato nilang Education Secretary Armin Luistro ug Public Works ug Highways Secretary Rogelio Singson.
Sa pikas nga bahin, ang mas dakong gahin sa DepEd hinaot nga makatubag na sa mga kahadlok nga di andam ang gobyerno pagtubag sa dugang mga panginahanglan sa pagpatuman sa K to 12 Basic Education Program.
Labaw sa tanan hinaot nga makab-ot nang idlas nga damgo pagpalambo sa kalidad sa edukasyon.
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com.