Gawad Kalinga

Usa sa dakung nagmalampuson nga private initiative mao ang kang Tony Meloto nga Gawad Kalinga. Successful kaayo, tungod kay among others, waa gyud masudli sa politika. Although ang mga local government units nationwide, daku usab og natampo. Apan, generally, usa kini ka purely private initiative. Ug mao kini ang gidasig karon sa gobiyerno: ang private participation. Nga kun magbinuligay kita, labi na uban sa mga dagkung industriya ug patigayon, magmalampuson ang atong nasud. Private-Public-Partnership (PPP)

Ang kang Meloto nga Gawad Kalinga maoy angayan himoon nga panig-ingnan. Naila na kini sa tibuok kalibutan. Karong bag-o, ang kagamhanan sa Fransiya, pinaagi sa nag-una nilang mantalaan, mi-recognize ug midayeg sa nahimo sa Gawad Kalinga, pagtukod og kabalayan alang sa mga kabus.

Motto ni Meloto: “You build with values not only with money … I prefer the freedom of serving to the power of directing.” Ingon unta ini ang atong mga political leaders. Dili kay unahon ang pagtukod og mga mansion alang sa ilang kaugalingon. Ug kun ang tibuok pork barrel sa atong mga alagad (konohay) sa Kongreso mahapak lang sa husto, walay komisyon-komisyon, daghan nang mahitabo sa nasud.

* * *

Ambut unsaon pagpatuman ang Kasambahay law. Una sa tanan, kinahanglan ipa-rehistro sa barangay ang atong mga katabang sa balay. Kinahanglan mopirma og kontrato ang amo ug ang katabang. Unya, kinahanglan ipasakop sa SSS, Pag-Ibig, ug PhilHealth. Unya, entitled pa sa 13th month pay.  Nindot kaayo. Sayon kaayo paggama’g balaud. Lahi ang pagpatuman ini.

Sa mga tambay pa: Let’s to wait and see.”

* * *

Ting-uwan na gyud. Sa ato pa, tungod kay ang mga uwan karong panahona, bundak man gyud, di muagi’g talisik, makapaabot kita’g dugang paglunop here and there. Sa Manila, ordinaryo na kaayo ang flooding. Sa Mindanao nga sa unang mga panahon, morag exempted sa bagyo ug makusog nga ulan, sigehan na’g kusokuso sa dautang panahon. Sa ato pa, tinuod gyud diay ang climate change.

Dinhi sa ato, mao sad. Sa among panahon, bisa’g unsa ka kusog ang ulan, bisa’g mag-bagyo pa, dili maglunop sa Colon, ug sa ubang mga major roads sa dakbayan. Ngano man ni? Sa ato nang giingon, panimalos kini sa kinaiyahan. Giguba nato ang kinaiyahan, gipamutol ang kakahoyan, gipatag ang kabukiran, gihugawhugawan ang kasapaan ug kabaybayonan, gialihan kay gitukoran og kabalayan ug mga planta ang mga agianan sa tubig,   gilabayan sa mga plastic ug ubang matang sa basura ang mga waterways … kini ug daghan pa ang atong gihimo paghimo’g kadaut sa kinaiyahan.

Ang kinaiyahan adunay kinabuhi. Gisakitan na sila pag-ayo sa atong gibuhat ngadto kanila. Karon, igo lang silang nanimalos. Sakit no?