Sa di pa mopasaka og protesta ang Bando Osmeña Pundok Kauswagan (BO-PK) batok sa proklamasyon nilang Cebu City Mayor Mike Rama ug Vice Mayor-elect Edgar Labella, makatabang nilang Kongresista Tommy Osmeña ug Bise Mayor Joy Augustus Young pagsusi unsay nakapilde, ang pagsusi sa sangpotanan sa Random Manual Audit (RMA) sa pinili nga mga presinto sa amihanan ug habagatang distrito pagkahuman gyud sa piniliay niadtong Mayo 13. Ang RMA gimando sa Automated Election System (AES) Law (Republic Act 9369) pagsukod sa kakasaligan ug kamakiangayon sa precinct count optical scan (PCOS) machines. Ang RMA gimando nga magsugod dayon inigkahuman sa iskutenyo ug transmission sa PCOS.
* * *
Himuon ang RMA sa usa ka presinto sa matag usa sa 234 ka distrito sa tibuok nasud. Siyam nila nahimutang sa Sugbo: Naga City sa unang distrito sa Sugbo; Ginatilan sa ikaduhang distrito; Toledo City sa ikatulong distrito; Medellin sa ikaupat nga distrito; Liloan sa ikalimang distrito; Cordova sa ikaunom nga distrito; usa sa Lapulapu City ug duha sa Cebu City. Lahi sa 2010 nga tibuok adlaw ang pagbola sa mga presinto, mas paspas nga napili ang tanang presinto karong tuiga pinaagi sa automated random selection program (ARSP). Ang RMA giduma nilang Chairperson Henrietta De Villa sa Parish Pastoral Council for Responsible Voting (PPCRV) ug Administrador Carmelita Ericta sa National Statistics Office (NSO).
* * *
Alas-10 sa gabii niadtong Mayo 13, napahigayon dayon ang RMA sa usa ka presinto sa Talamban, Cebu City. Niang pagtandi sa Commission on Elections (Comelec) sa resulta sa iskutenyo sa RMA ug AES sa pagka mayor sa Dakbayan sa Sugbo:
Kandidato AES RMA
Tommy Osmeña 427 421
Mike Rama 363 357
Managsama nga mas daghan og unom ka boto ang iskutenyo sa PCOS alang nilang Osmeña ug Rama. Sa ato pa, kun isalikway ang resulta sa PCOS ug manumanuhon pag-ihap pagbalik ang mga balota, ug kun ang nahitabo sa Talamban mao say nahitabo sa ubang mga presinto sa dakbayan, may kahigayonan nga managsama nga motidlom ang mga boto nilang Osmeña ug Rama.
* * *
Pasiunang resulta sa RMA nakapapas sa pagduda nilang Osmeña, Young ug ubang nangapilde sa niaging piniliay nga gimaniobra ang PCOS pabor sa ilang mga kaatbang. Mahimong motutok na lang pagmatuod sa mga pasangil nga ilang ngan ang gimarkahan sa kasagaran sa mga balotang wa dawata sa PCOS ug nga may mga balota nga gimarkahan nang daan pabor sa ilang kaatbang sa wa pa ipanghatag sa Board of Election Inspectors (BEIs) ngadto sa mga botante.
Makapasubo nga pipila sa nikuwestiyon karon sa PCOS labihang hiloma human sa labing unang nasudnong automated nga piniliay niadtong 2010. Tungod tingali kay silay nidaog tulo ka tuig ang nilabay. Nangita lang tingali’g matulisok pag-iban sa kasakit sa ilang pagkaparot.
* * *
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com.