3.2. Mga Hinungdan sa Haunted House
Sa dili pa nato hisgutan ang mga timailhan, ato unang tukion ang mga tutulo ka mga hinungdan segun sa mga kategoriya nga gihatag ni Fr. Jose Francisco Syquia sa iyang libro: EXORCISM: Encounters with the Paranormal and the Occult.[3] Matud pa niya nga adunay tulo ka mga hinungdan kun nganong ang usa ka dapit o balay pagatawgon nga Haunted.
A. Human/Para-Psychological Cause
Adunay gitawag nila’ng poultergist phenomena diin adunay tawo nga ginganlan nga agent nga maoy hinungdan kun nganong dunay mga panghitabong paranormal sa usa ka dapit o lugar. Manglihok ang tanang mga butang sa ilang kaugalingon lamang. Kini ang gitawag og telikenesis gahom kini sa hunahuna. Gumikan sa mga kausabang hormonal labina sa mga babaye, mahimong maapektuhan ang maong dapit sa mga higayon nga ipagawas sa usa ka agent ang iyang emosyonal nga kahimtang. Aron pagtino niini, kinahanglang ilain una (isolation) ang maisip nga agent ug sutaon kun mahitabo pa ba gihapon ang mga paranormal nga hitabo kun wala na ang maong agent. Mas makaayo nga ang maong agent ipahiling sa mga propesyonal ning maong matang sa mga kaso. Gitawag sila og mga para-psychologists.
B. Spiritual Cause
Kasagaran moingon sila nga dunay “kalag ni Juan o ni Petra†nagpakita ug nagkondenar! Angay natong hisayran nga ang mga kalag sa atong mga igsuong nangamatay ang mahimong magpakita labina sa mga mahinungdanong adlaw (adlaw’ng natawhan, sumad sa kamatayon) kini tungod kay adunay kalambigitan ang kalibutan sa mga buhi ug sa mga patay. Sa mga kaso nga sama niini, tumong ug tuyo sa maong pagpakita mao ang pagpangayo og tabang pinaagi sa mga tabang espirituhanon. Pahinumdom kini sa mga tagtungod ug ni bisan kinsa nga nalambigit sa kinabuhi sa mga nangamatay ang ilang kaakuhan nga mao ang pag-ampo ug pagsakripisyo alang sa mga nangamatay apil na niini ang paghalad og santos nga misa alang sa kapahulayang dayon sa ilang kalag. (Sumpayan pa)