Ang mga anak, legitimate o illegitimate gikonsiderar kini nga mga compulsory heirs busa dili kini angayang hikawan sa ilang katungod sa bahin sa kabtangan sa ilang mga ginikanan. Apan ang atong balaod naglatid usab og mga basihanan kun ang ginikanan gustong modis-inhirit sa iyang anak gumikan sa mga balido ug lig-on nga hinungdan. Unsay grounds sa pagdis-inhirit sa compulsory heirs? Kana nga pangutana ang atong tubagon karon.
* * *
Dear Atty. Divine,
Usa ako ka widow ug adunay tulo ka mga anak, duha kanila atua na magpuyo sa America ug ang usa maoy anaa nagpuyo dinhi sa Pilipinas. Dili ko suod sa akong mga anak ug gani di man gyud sila mobisita nako or manawag nako bisan sa mga special nga okasyon sama sa Pasko ug Birthday. Ang nag-atiman nako attorney mao na lang ang akong mga katabang. Nagplano unta ko nga maghimo og Last Will and Testament ug ang akong pangutana mamahimo ba nga di nako bahinan sa akong kabtangan ang usa nako ka anak tungod sa iyang pagka way respeto kanako? Unsa may maayo nako nga buhaton kun magpahimo ko og Last Will? Hinaut imong matubag ang akong pangutana? — Mrs. Fely
* * *
Dear Mrs Fely,
Ang imong tulo ka mga anak gikonsider na sa atong balaod nga mga compulsory heirs, sa ato pa, aduna gyud silay katungod nga mosunod or mo-inhirit sa imong mga kabtangan ug dili mahimo nga hikawan sila niini basi sa Article 886 sa atong Civil Code. Hinuon aduna say provision sa atong balaod nga nagtugot sa ginikanan sa pagdis-inhirit sa iyang anak. Basi sa Article 919 sa Civil Code of the Philippines, ang anak o uban pang sumusunod mamahimong idis-inhirit sa mosunod nga mga grounds:
1. When the child or descendant has been found guilty of an attempt against the life of the testator, his or her spouse, descendants or ascendants;
2. When a child or descendant has accused the testator of a crime for which the law prescribes imprisonment for six years or more, if the accusation has been found groundless;
3. When a child or descendant has been convicted of adultery or concubinage with the spouse of the testator;
4. When a child or descendant by fraud, violence, intimidation, or undue influence causes the testator to make a will or to change one already made;
5. A refusal without justifiable cause to support the parent who disinherits such child or descendant;
6. Maltreatment of the testator by word or deed, by the child or descendant;
7. When a child or descendant leads a dishonorable or disgraceful life;
8. Conviction of a crime which carries with it the penalty of civil interdiction.”
Bisan usa sa gihisgutan nga mga grounds mamahimo nimong basihan sa pagdis-inhirit sa imong anak ug kinahanglan gyud nimong ilatid sa imong Last Will ang imong gibasihan sa pagdis-inhirit sa imong anak aron mamahimo kining balido og effective.
Ang maayo nimong buhaton karon mao ang pag-adto og abogado aron magpatabang ka kaniya sa paghimo sa imong Last Will basi sa imong kagustuhan. Apan isip usa ka inahan, mas maayo seguro nga makigsulti ka sa imong mga anak pamasin nga magkauli mo sa maayong kabubut-on ilabi na kay duol na ang Pasko. Normal ra na alang sa pamilya nga usahay magkabingkil apan ang labing importante nga magkauli mo sa maayong kabubut-on sa imong mga anak aron wa nay mahitabo nga pagdis-inhirit.
Hinaut nga akong natubag ang imong pangutana.— Atty. Divine
Alang sa inyong pangutana, ipadala lang sa LegalCorner sa Banat News or email sa flores_divina@yahoo.com