Petsa uno sa Nobiyembre ania na usab ako mangalagkalag sa among banika sa sityo Candangas, sa among baryo sa Caduawan, nga nahisakop sa lungsod sa Tabogon.
Ania ko sa balay sa igsuon kong magulang babaye nga si Day Celing nga nabiyuda na sa iyang banang si Cesar nga maoy nagpuyo sa karaan ug kabilin namong tinakumbang balay uban sa duha niya ka mga anak nga babayeng nangaminyo na og maoy kauban niyang nagpuyo sa karaang balay.
Si Day Celing usab ang nag-amuma sa pagtikad sa kabiling luna sa banika. Ganahan gyud kong mangalagkalag sa banika matag kasaulogan sa Kalagkalag, kay lahi ra kaayo kun ikumparar sa pagsaulog niini sa siyudad.
Sadya kaayo ming tanan sa balay ni Day Celing. May lima ka kilong karneng baboy ang giluto sa magulang kong babayeng biyuda, pun-an pa sa giihaw nga lima ka linamingang bayungbayong manok, diin gigisado ang tulo sa pagluto ug gitinibuok ang duha nga gilamasan lang og tangad. May mga bibingka, pinyato, budbod ug biko nga giandam si Day Celing. Ang usa ka bangkat sa gibuot nga kalidades nga mga saging, pwerte na sab nga hinoga. Diha sab ang ginalon sa dal-as nga tuba nga bag-ong natangko sa sanggutan.
“Sama sa naandan, ikaw gihapon, Fred, ang manampit sa tanang kalag ning gabhiona, aron motangka na sa pagpangaon sa gihukad ug naplastar na nga mga kan-on ug sud-an sa lamesa...!” ni Day Celing nga mihangyo na sab nako sa pagpanampit, isip naandan nga tradisyong tulumanon, matag Kalagkalag.
Nahimuot kong maghunahuna nga sa matag kalagkalag sa banika, ako ang mahimong mananangpit sa tanang mga kalag, nilang anhing tatay ug nanay ug sa tanang kaparyentihan nga mitaliwan na, alang sa pagpangaon sa giandam nga mga lamiang pagkaon. Unya, human sa seremonyas sa akong pagpananggpit sa mga kalag aron mokaon na sa giandam nga lamiang mga sud-an, sadya na usab kaayo kaming tanan, nga dungang nangaon sa daghang potaheng sud-an ug lamiang pagkaon nga giplastar paghukad ibabaw sa lamesa, uban sa mga silingan nga nangalagkalag niadtong gabhiona. (Katapusan)