Kabog mamaak og dunggan

Kilum-kilom ug bag-o pa sila nga nahuman sa panihapon. Mura’g lain ang gibati karon ni Isyot nga dili na g’yud mapugngan.

Nananghid dayon siya ni Aurea nga iyang asawa nga modalikyat usa siya pagtubag sa sugo sa iyang lawas. Didto si Isyot mopaingon sa ilawom sa dako’ng punoan sa kamansilis. Ning mga orasa sa kagabhion wala mosubang ang buwan. Diha nga mituk-ong na si Isyot, kalit lang may misakdap kaniya. “Uy! kadako sa kabog!” misinta ang kahiladman ni Isyot nga mura’g gibati’g kahadlok.

Diha nga mibalik kini pagsakdap gipaak dayon ang dunggan ni Isyot. “Ayaaay! animallll! gipaak sa kabog ang akong dunggan! mura’g nalaksi!” gisakitan si Isyot ug midali pagsutoy’g dagan paingon sa ilang balay.

“Aurea! Aurea! ayaayy! ang akong dunggan! sakita, uy!” ni Isyot pa nga nagtapion sa nagkadugo niya nga dunggan.

“Uy, hala, Isyot, nalangkat ang imong dunggan! Ngano man na?” ni Aurea nga nakuyawan. “Ka-kabog, Aurea, ungo tingali to nga kaboga kay mikalit man og sakdap ug unya giingkib ang akong dunggan!” matud ni Isyot. Gitambalan dayon sa asawa ang nalaksi nga dunggan sa iyang bana. Pagkasunod gabii, may napaakan na pud sa kabog - si Gundoy nga nakuha ang katunga sa iyang dunggan ug nadala pa ang iyang ariyos.

Si Gundoy maoy labing bugoy dinhi sa Sitio Saging-Saging ug naibog siya kang Menciang nga igsuon ni Emelia nga nalisoan sa pangisip kay gibiyaan sa iyang bana. Gibilanggo si Emelia pinaagi sa duldol nga giguwarni sa iyang tuo nga tiil aron dili siya makabuhi. Daghan pa nga mga lalaki nga gipaak sa bangis nga kabog. Si Kapitan Tasyo naglibog na kun ngano nga dunggan man g’yud ang tuyoon pagpaak sa maong kabog? Kinse na ang napaakan sa kabog nga motumaw lang pagkalit panahon sa kagabhion.

“Kinahanglan nga madakpan o dili ba mapatay nato kanang kaboga kay peligro kaayo ni nga basi’g ungo ning kaboga!” matud sa kapitan.

Tuod, pagkagabii na, kalit lang may kabog nga mikalit og sakdap kang Kapitan Tasyo nga abtik usab ang kapitan nga milanit sa iyang pistola.

Apan mas abtik ang kabog kay misakdap kini kaniya ug gipaak ang dunggan sa kapitan. Taudtauod nahimo’ng tawo ang kabog. “Uy, si Emelia!, Emelia, ikaw ang kabog?” ni Kapitan Tasyo nga nakugang sa iyang nakita.    “Oo, Kapitan... ug kamong tanan nga akong napaakan… mahimo usab nga kabog! Kay ako ang ungo dinhi sa Sitio Saging-Saging!,” ni Emelia nga mikatawa ug milakaw. (Kataposan)