Ning halawom na ang gabii, hilabihang lipaya ni Pons nga nagtutihoy pagpauli nga gikang namisita sa biyudang maestra nga si Rose sa ilang baryo. Gidawat na sa insekong biyuda ang iyang gugma. Wala siya padala sa pasidaan ni Galy, iyang silingang maestro nga naibog usab kang Rose.
“Dili gyud ko mamisita og gabii sa ilang Rose, bay Pons! Kuyaw, kay maagian man gud nato ang dakong punoan sa akasya sa eskina, nga nabaniog nga hamokan ug abtanan! Daghan nang gihamok diha sa maong punoan sa akasya, ilabi na kun lawom na ang gabii...!
Matud ni Galy, nga usa sa daghang mga ulitawo nga karibal ni Pons sa pag-angkon sa gugma ni Rose. Sa ilang baryo, tinuod gyud nga nabaniog nga hamokan ang dakong punoan sa akasya sa eskina.
Apan tungod sa kadako sa gugma ni Pons sa insekong biyudang maestra, wala siya mobati og kahadlok sa pagpamisita kang Rose matag gabii. Anugon kun maunhan siya sa ubang lalake nga nangulitawo usab kang Rose.
Nabiyuda si Rose, human giatake sa sakit sa kasingkasing ang bana niyang si Ernie, sa unang gabii human sa ilang kasal. Si Ernie usa ka regular nga clerk sa munisipyo sa ilang lungsod. Si Pons nga mipukos sa panguma sa ilang baryo human makagradwar sa Agrikultura, hilabihang kursonadaha nga makaangkon sa gugma sa biyudang maestra. Ug ning gabhiona, gisugot na gyud siya ni Rose. Uyab na ni Pons ang insektong biyuda!
Kalit nga nahaatras si Pons sa dalan nga gisubay sa dihang nagdangadanga na siya sa eskinang dalan sa may dakong punoan sa akasya.
Nagdagtom nga anino ang mibabag kaniya. Ang hamok!
Isog kaayong gihulbot ni Pons sa iyang luyo nga gisuksok, ang badibadi niyang ulisi, ang iyang himan sa pagkahanas niya sa arnis. Dihang mihana sa pagdasmag ang nagdagtom nga hamok, abtik nga mi-estukada si Pons. Gidabodabohan niya pagwitik ang hamok sa naghaguros niyang ulisi.
“Makatilaw kang hamoka sa nakat-onan kong eskrima sa arnis sa doce pares...!” misinggit si Pons nga padayong nagpaaso-aso sa witik ug bunal sa iyang ulisi ngadto sa hamok. Nagkatumbatumba ang hamok sa dalan nga daling nagpalayo ug gilamoy sa kangitngit.
Pagkaugma, natingala si Pons. Wala maka-duty sa pagmaestro si Galy sa publikong elementaryang eskuylahan sa baryo. Nabulit sa bukol ang ulo ug nawong niini ug na-black eye ang duha ka mga mata nga hubag kaayo! (Kataposan)