Tensiyon sa Senado pagsikop ni FPRRD

CEBU, Philippines — Nahimong tensyonado ang Senado kagahapon human ang mga kaalyado ni kanhi  presidente Rodrigo Duterte mikwestyon sa legalidad sa pagdakop ug pagdala kaniya sa International Criminal Court (ICC).

Apil sa ilang gikwestyon ang hurisdiksyon sa ICC sa usa ka Pilipino ug kung husto ba ang pagka-implementar sa warrant.

Ang magsuong Remulla—Justice Secretary Jesus Crispin Remulla and Interior Secretary Jonvic Remulla— maoy miesplikar sa posisyon sa gobiyerno atubangan ni Sen. Imee Marcos, chairwoman sa Senate Committee on Foreign Relations,  kinsa mipasalida sa mga video sa pag-aresto kang Duterte.

Si Imee, igsuon ni President Ferdinand Marcos Jr. ug kaalyado sa mga Duterte mikwestyon nganong kalit nausab ang baruganan sa gobiyerno nga nikooperar kini sa ICC.

Hurisdiksyon

Apan si Justice Secretary Jesus Remulla miklaro nga wala mokooperar ang gobiyerno sa ICC kondili sa Interpol.

Matud pa niya, samtang dili sakop sa hurisdiksyon sa ICC ang Pilipinas isip usa ka estado, wala kini kalabotan sa wanted sa korte niini.

“As non-member of the ICC, and as a state, the ICC has no jurisdiction over us as a country, but over the individuals who may have committed crimes against international humanitarian law,” matud pang Remulla.

Matud pa ni Remulla, ang pagtahan sa gobiyerno kang Duterte ngadto sa Interpol, legal.

Sa dihang gipangutana ni Imee kun ang pagtahan kang Duterte maisip ba nga pag-angkon kini nga pakyas ang sistema sa hudikatura sa Pilipinas.

Si kanhi Foreign Affairs Secretary nga karon Senador Alan Peter Cayetano mikwestyon sab nganong dili dinhi sa Pilipinas gisang-at ang mga kaso batok kang Duterte human kini nanaog sa pwesto.

Way paglaum

Si Remulla miangkon nga nawad-an og pagsalig ug paglaum sa hudikatura sa nasud ang mga pamilya sa mga biktima sa extrajudicial killing (EJK) mao nga didto sila nidangop sa ICC.

Miesplikar sab siya nga naglisod sila sa DOJ paghimo sa imbestigasyon kay walay mga rekord diha sa kapolisan aning kadudahang pagpamatay.

Autopsy

Gikonsulta sa DOJ si Raquel Fortun, usa sa mga inilang forensic pathologists dili lang sa nasud kondili sa tibuok kalibotan,  nga nakakita og mga ebidensiya nga daghan sa mga biktima sa EJK gipatay  pinaagi sa execution-style.

Usa niini nga mga kaso matud pang Remulla, ang death certificate nag-ingon nga cardiac arrest ang hinungdan sa kamatayon, apan sa pag-autopsya sa lawas niini duna kini pinusilan sa ulo.

“The difficulty that we had from 2022 is that in wrongful deaths in the country, where something foul was suspected, there were no police reports. As a matter of practice, there were no police reports in wrongful death situations,” matud niya.

Siya nidugang nga 95% aning kadudahang nangamatay walay mga police reports. Ilabi na didto sa Davao diin nagagikan ang mga Duterte.

Nisamot ang tension sa dihang si Interior Secretary Jonvic Remulla nisumbalik og kwestyon sa Senado kun nganong wala sila  mohimo og bahin niini.

VP Sara

Sa pikas bahin, surpresang nag video call si Bise Presidente Sara Duterte gikan sa The Hague sa Senado. Iyang gikwestyon ang proseso nga unta basta dunay warrant gikan sa langyaw nga korte, moagi gyud una kini sa korte sa Pilipinas ayha pa ipatuman.

Gikwestyon sab ni Imee ang Interpol Red Notice, kay matud niya walay giisyu nga ingon niini para kang Duterte.

Apan ang Philippine Center on Transnational Crime Executive Director Anthony Alcantara, miklaro nga bisan walay Red Notice, dunay giisyu nga Red Diffusion. Sumala pa sa website sa Interpol, pareho ra kini.

Ang Interpol Red Notice –pag-alerto sa nasud nga pangitaon ug dakpon ang suspek, samtang ang Red Diffusion--- usa ka direktang komunikasyon sa usa ka nasud ngadto sa laing nasud nga naghangyo nga arestuhon ang dakpunon.

Ang dugoong war on drugs ni Duterte niresulta sa kamatayon sa 6,000  ka tawo, basi kini sa rekord sa kapolisan. Apan ang rights groups  mibanabana nga sobra 30,000 ang tinud-anay nga gipatay, nihit kaayo nga dunay nakombikto sa korte.

AFP

Sa pikas bahin, si Defense Secretary Gilbert Teodoro mipakgang sa kritisismo ni VP Duterte sa Armed Forces of the Philippines kay matud niya kun gibabagan sa AFP ang pag-aresto kang Duterte mogawas sila nga "an anathema to civilian authority" o pagpakita nga wala silay pagtahod sa kapolisan.

Matud niya, igo ra nisuporta ang AFP sa Philippine National Police (PNP) nga kabahin sa ilang mandato.

"If we were to question those orders even under color of law, under color of right, then it would amount to the armed forces acting unilaterally on its own, which is an anathema of civilian authority over the military," pagpasabot pang Teodoro.

Ang AFP bag-ohay lang nipagawas og pamahayag nga magpabilin silang nakatutok sa ilang tahas nga pagprotektar sa soberiniya sa nasud nga dili kinahanglang magapos sa politika dungan sa pagbutyag nga walay kamatuoran ang nanggawas sa social media nga daghang mga sundallo nga nang-resign tungod sa pag-aresto kang Duterte.

Bring Roque home

Si VP Duterte mianunsyo nga dili sakop sa legal team sa iyang amahan si kanhi presidential spokesperson Harry Roque.

Ang Ubos Balay Balauranan miawhag karon kang Roque nga mopauli sa Pilipinas ug atubangon ang legal nga proseso.

Sa press conference kagahapon, Marso 20, si Deputy Majority Leader Paolo Ortega V (La Union, 1st District) mihagit kang Roque sa pag-ingon: “come home and face the music.”

Si Roque dunay outstanding contempt citation ug detention order gikan sa House Quad Committee nga naghimo sa imbestigasyon bahin sa iyang kalambigitan sa illegal Philippine offshore gaming operators (POGOs).

Si Roque nakwestyon tungod sa kalit nga pagdakop sa iyang mga assets. Sukad Septiyembre 2024 wala na siya mopakita pa sa Kongreso.

Ning bag-o, didto na siya sa The Hague, Netherlands pipila ka oras sa wala pa ang unang pagpresentar kang Duterte sa ICC niadtong Marso 14.

Nipahibalo kini nga nangaplay siya og political asylum, sa Netherlands aron dili siya pabalikon sa Pilipinas.

Sa pikas bahin, tungod nahitabo kang kanhi Executive Secretary Salvador Medialdea nga nahospital didto sa The Hague, mokanaog siya sa iyang tahas isip legal counsel. Si VP Sara miingon nga ang defense team langkuban og mga abogado nga dunay kasinatian sa ICC.