CEBU, Philippines — Nakadelatar sa city-wide clean-up drive sa siyudad sa Sugbu ang mga hugaw sa tawo ug mga basura sa kabalayan kagahapong adlawa.
Gatosan ka mga Sugbuanon gikan sa City government, NGOs, ug mga organisasyon ang nisalmot sa clean-up drives apan dunay mga lugar nga nabalaka pagsungasong papamunit sa mga basura tungod kay nagpasad ang mga hugaw sa tawo ug dili masingo ang kabaho niini.
Sa Estero de Parian diha sa ilawom sa Mc Arthur Bridge walay volunteer nga gustong mokuha sa mga basura tungod kay di sila kaginhawa sa kabaho sumala pa sa PIO.
“Gikalibangan man sa mga tawo ang ilawom sa taytayan. Wala kay hapit katumban unya grabe ka baho,” matud pa sa hepe sa PROBE nga si Niño Quijano.
Si Quijano miingon mihangyo sila sa Cebu City Disaster Risk Reduction and Management Office (CCDRRMO) aron pasiritan og tubig ang mga lugar nga ilang kolektahan unta sa basura.
“Nihangyo mi ni sir Harold (Alcontin, CCDRRMO head) nga ipa-flushing osa sa dili pa mi manglimpyo,” dugang pang Quijano.
Gawas sa hugaw sa tawo daghan sab mga basura sa lugar.
“Ato lang gyung gihangyo ang atong mga kaigsoonan nga unta dili lang gyud unta manglabay sa basura sa atong mga sapa,” si Quijano miingon.
Mao sab kini ang ilang nakita Bulacao River. Kaning mga hugaw naa ra gyud sa tungod sa kabalayan.
“Mora’g naanad na man gud ang mga tawo nga maglabay sila dinhi sa sapa maong daghan kaayo og mga domestic waste,” sumala pang Bernard Maraasin, executive director sa Sugbo Bike Lanes.
Sa sayo pa, ang City Health Department ug Department of Health nag re-launch sa zero-open defecation program o ang paghunong na aning mga tawong magpataka lang og kalibang sa gawas, apan usa lang sa 80 ka barangay sa siyudad ang nakatuman niini.
Sa Tagunol Creek, si Dr. Ester Concha, ang river commander sa lugar miingon nga dunay nabarang pundok sa basura ilawom sa taytayan sa maong sapa.
“Maong nagpatawag mi og bombero kay among pabanwasan ang ilawom og tubig kay naka stuck naman gud unya dili mo-flow ang tubig,” matud pang Concha.
Samtang duna say mga residente sa Barangay Capitol Site diin nagsubay ang Guadalupe River nga dili mokooperar samtang ang barangay Fire Brigade inabagan sa City Hall employees nanglimpyo sa ilang mga basura diha sa sapa.
Nabantayan nga bisan sa paningkamot sa siyudad uban sa mga barangay officials, tone-tonelada gihapong mga basura ang ilang mahipos gikan sa mga sapa sa siyudad.
Giawhag ang mga Sugbuanon nga bisan unsa pa kadaghan ang himuong clean-up drives, motampo sab unta sila pinaagi sa pagdisiplina sa kaugalingon ug di maghinugawan.
“Kinahanglan gyud disiplina. Kay magsige ta og cleanup, mahugaw ra gihapon. Kung dili na manglabay ang mga tawo, dili na mahugaw ang atong mga sapa,” matud pang Enrique Cabanilla, ang pangulo sa kabomberohan. (BANATNEWS)