Life goes on

CEBU, Philippines — Gikinahanglan gyud kaayo kining gipatumang higpit nga pagbantay nunot niining COVID-19 pandemic. Apan paglabay sa pipila ka adlaw nga way gawas-gawas sa balay, ayha pa kita makaamgo nga laay man diay, bisan tuod og uyon ta sa gipatumang quarantine.  Gikaingon na, bisan tuod trokical ang klima sa Pilipinas, kinahanglan sa tawo ang isi’g katawo aron mabuntog ang kabugnaw sa kalibotan.

Giisip nako nga swerte ko nga bisan niini kalaay—dala niining hulga sa COVID-19, dunay duha ka tawong niduaw gyud kanako. Ang ilang gihimo nakapabuhi sa akong kamingaw sa akong mga suod nga mga kahigalaan, subo lang nga nihit na ning modernong panahona nga magiyahay nalang. Mga higalang sila si Dr. David Pilai ug Fr. Paking Silva tinud-anay nga nakapabuhi sa akong kalaay ubos sa home quarantine.

Ang akong pagsalig sa tawo masubay pa sukad sa pagkabata. Nakahinumdom pako nga gipuno ko sa akong ginikanan og mga maayong pagtulon-an nga akong nagamit pagsubay sa hustong dalan. Tinuod dunay mga pulong nga angay lang taguon sa atong mga kasing-kasing, tungod kay nakapatandog kini kanato; ug kining maong mga pulong di gyud makalimtan kay mao ang tinuod ug kaalam.

Ang akong pinalanggang inahan nga si Mama Pining Rivera-Gullas, mipahimangno kanako nga mag-amping ni bisan kinsang akong makahimamat. “Dodong, pagmatngon gyud nga dili ka magpahitaas sa isi’g ka tawo. Kay kitang tanan ning kinabuhi lumalabay lang daw aso. Ug sa abo kita gikan, sa abo kita mopauli.”  Tinuod gyu, parehas tang tanan, mabalik kita sa abog kun diin kita gikan ug hinulman lang ang atong oras dinhi ning kalibotana.

Sa iyang bahin, ang akong Papa Inting, Don Vicente Gullas, midugang sab: “When dealing with your fellowmen, put your heart in your hands.” Ako kining gibuhat pinaagi sa pagpaninguha nga magsilbi akong gasa ngadto sa mga tawong akong makaila, maningkamot nga matanom sa ilang kasingkasing ang akong nahimo.

Karon, sa pagbalik nako og lantaw sa kagahapon, nasabtan na nako kun nganong pursigido gyud ko pirme sa akong gustong buhaton. Gibuhian nako ang akong ambisyon nga mahimong doctor dihang si Mama Pining miduol kanako aron tabangan siya pagpadagan sa University of the Visayas. Nakita nako kun unsa ka halangdon ang pagpadagan og eskuylahan,  “giving the children of poor peasants a chance to improve the lives of their families through education,” ni Papa Inting pa.

Tuig 1965,  nakadesider ko nga buhion ang gisirad-ang The Freeman Newspaper sa akong uyoan nga si Atty. Paulino Gullas. Nakombinsir ko nga halangdon kaayong serbisyo ang paghatud og matinud-anon, way gikahadlokan ug balanseng paghatud og mga balita sa mga Sugboanon.

Wala nako kahinumdom kun pila na ka tigbalita ang nahatagan og oportunidad sa pinaagi sa The Freeman.

Sa akong mubo nga panahon sa politika sa panahon ni kanhi Presidente Gloria Macapagal Arroyo, determinado ko nga ma- regionalize ang payroll sa public-school teachers ug non-teaching personnel sa kaniadto Department of Education, Culture and Sports (DECS).

Dako kadto nga problema sa DECS kay kinahanglan pa silang molarga sa Manila aron lang korihian ang mga sayop diha sa ilang suholan. Mura to og imposible buhaton kay daghang mga babag nga mga dagkong opisyales sa gobiyerno. Milampos ko nga ang mga sakop sa DECS mokubra sa ilang sweldo sa ilang regional offices. Sa panahon sa kalisdanan sa kasaysayan sa tawo, kinahanglan kitang magpuyo sa kinabuhing manggihatagon, mangita og oportunidad aron makatabang sa nagkinahanglan sa bisan unsang paagi. Kun mohatag kita, kinahanglang tim-os ang intension. Kun motabang gani, ayaw paabot nga dunay bawos.

Padayunon nato ang pagtukod og mga taytayan inay mga paril. Makat-on kita pag-ila kun kinsa ang mga tawong atong nakahimamat sa atong kinabuhi. Tinuod, ang uban kanila kutob ra ta sa paglamano apan duna gyuy uban nga gusto natong kuptan. Ang mga maayong higala maoy ampingan. Subo lang nga karong mga panahona nihit na silang Dr. Pilai ug Padre Paking, nga pareho giisip nga pamilya.

Di sab nato kalimtan ang pagsalig sa Magbubuhat. Kay bisan tungatunga niini mangitngit nga sitwasyon sa coronavirus, kinahanglang magpabilin sa atong kasingkasing ang paglaum. Ang Ginoo dili motalikod kanato. Ang Iyang gugma ug kaluoy maoy magpalahutay kanato. Life goes on. IBM (BANATNEWS)