Ang panaw nga gitawag natong kinabuhi

Usa ka maalamong tawo namulong: “Life on this planet is but a short visit. There is not enough time to discover everything that this life is about. And not even enough space to contain bits of a broken promise.” Lawom kaayo kini og gipasabot nga angay tugkaron. Apan ang tibuok kinabuhi, mao ang kinabuk-ang termino sa tawo, lugas ra kini sa balas sa way kataposang baybayon.

Subo lang,  diyutay ra ang niseryuso sa ilang kalibotanong pagpuyo dinhi. Ang kasarangang tawo nagpakabuhi nga daw wala na kini kataposan. Apan sa pagkatinuod, dunay utlanan ang atong presensya dinhi–  ang wa nato hisayri kun pila lang ka gutlo ang gihatag kanato … anha lang mahibaw-an ini’g abot sa tumoy. Wa say nasayod kun kanus-a manuktok ang Ginoo sa atong pultahan.

Duha lamang punto ang kinabuhi – sa oras sa pagkatawo ug oras sa kamatayon. Ug kining mga puntoha wala kaayoy gibug-aton, gawas lang kun gihatagan kini og bili sa tanan. Kun kinabuhi ug kamatayon na gani ang hisgotan, “all men are created equal” indeed.

Ang angay tan-awon mao ang gihimo sa tawo gikan sa pagkatawo niini hangtud sa iyang kamatayon. Tunga-tunga sa duha. Kada usa lahi sa uban, depende sa sa kinaiya, taras, paningkamot, ug mga sirkumstansiya. Mahimong buhaton sa tawo ang tanan aron motaas ang kalidad sa iyang pagpuyo sa kalibotan, apan dili siya tanan ang nagkontrol. Dunay panultihon: “Bad things can happen to good people.”

Dinhing dapita gikinahanglan ang pagsalig sa Ginoo. Ang pagtuo nga adunay Labaw’ng Makagagahom nga makapausab sa kinabuhi sa tanan sa usa lang ka pamilok, maayo man o dili. Makahatag kini og paglaum nga ang manggiluluy-ong Ginoo motabang kanato sa atong kasakit, o kun dili man, duna Siya’y laing plano para niana. Makahadlok isipon nga dili pa ta andam ini og tawgon na kita sa Ginoo.

Lumalabay lang ta dinhi. Ang gitas-on sa oras nga gihatag aron atong ikauban ang atong mga minahal sa kinabuhi pagbuot sa Ginoo, ang atong Magbubuhat. Mao nga nagtuo gyud ko nga dunay plano kada usa kanato ang Ginoo. Para nako, gikonsiderar nako bulahan ako nga taas-taas ang oras nga gihatag kanako, ug Siya ray nasayod kun pila nalang ka adlaw ang nahibilin kanako. Wa na ang kagahapon, ug ugma paabuton ang bag-ong adlaw.

Sa pagbalik lantaw nako sa akong kinabuhi, mahinumdoman gyud nako ang mga pulong nilang Mama Pining ug Lola Andrea: “Kitang tanan lumalabay lang, daw anino, daw aso.” Biyahidor lang kita sa kinabuhi. Mao nga pirme gyud ko nilang pahinumdoman nga magpabiling mapaubsanon, tawhanon, matinahuron sa uban, ug labaw sa tanan may kahadlok sa Ginoo –  ug “bukas sa atong kasingkasing kun makigatubang sa uban.”

Pangandoy gyud nako nga makatabang sa uban ilabi na kadtong mga kabus sa bisan unsang paagi nga kaya nako. Kun mabuhat nako ni nagtuo ko nga makompleto gyud akong panaw dinhi aning kalibotana. Ako gyug buhaton ang tanan pagbuhat sa gitahas kanako, kay para nako ang matag gutlo mahinungdanon kay basin di na nako nila mabuhat pa sa sunod.

May utlanan ang kinabuhi. Dunay pagpanudya sa kataposan niini. Ang ato lang mabuhat karon, pagbalik-lantaw sa atong mga maayong nabuhat ug sa mga leksyong nakuha gikan niini. Gikalipay nako nga nakatampo ko niining ginagmay nakong kasinatian sa kinabuhi pinaagi niining sinimana nakong lindog.

Kay ang pagpasa sa kahibalo ug kaalam gikan sa usa ka henerasyon ngadto sa sunod mopatubo sa katawhan. Kini aron di na masubli ang mga sayop kay ang ugma mahimong resulta sa kalamposan karong adlawa. Ang akong Papa Inting moingon kaniadto, “High ideals belong to great hearts and noble souls.”  Kini nga mga mithi mokontrol sa kapalaran sa tawo ug sa mga kanasuran ug magsilbing monument sa panahon padung sa hangtud sa kahangturan.

Husto ang akong mga katiguwangan sa pag-ingon nga ang pagbayad sa utang dili makapasaka sa kondisyon sa tawo—kondili ang pagbayad og una. Makabayad lang ko sa unang mga henerasyon kun akong unahon pagatiman kining umaabot nga henerasyon. Murag mao kini ang kahulogan sa immortality – kun ang mga bata makat-on gikan sa ilang mga ginikanan, kun ang estorya sa mga katiguwangan iestorya pud ngadto sa mga kabataan, kun ang kaalam sa usa ka henerasyon mitubo mao usab ang mosunod. Ug pinaagi niini magpadayon kini sa nagkalain-laing mga kinabuhi, mao nga dili kini makalimtan sa kalibotan kondili mabuhi gihapon hangtud sa kahangturan. IBM