“Always Do the Right Thing”

CEBU, Philippines — Dili sayon iyang naagian nga kalisod kaniadto, diin tanang diskarte iyang gibuhat aron lang makakwarta siya og makatiwas og tungha. Sa iyang kalisod, dili na matod pa maihap ang kahigayonan nga motungha siya nga walay kaon ug mouban nalang og tagay sa iyang mga classmates, kini aron makakaon og sumsoman.

Apan gumikan sa kakugi, pagsalig ngadto sa Ginoo ug pagbuhat kanunay og matarong, nagmalamposon siya sa pagkab-ot sa iyang pangandoy. Siya si Leo Atap, 35 anyos, kinsa Senior Software Engineer na karon didto sa Australia.

Lumad nga taga Opon si Leo ug kamanghuran sa walo ka managsuon.

Nagtrabaho sa Commission on Audit- Region VII iyang mga ginikanan kaniadto busa didto ra sab sila nagpuyo sulod sa compound sa maong ahensiya.

Nagtungha siya sa Tejero Elementary School sa Grade 1 apan human nakahukom iyang mga ginikanan nga mobalik og puyo  sa Lapu-Lapu City, nibalhin siya og tungha sa Basak Elementary School pag Grade 2 niya. Maglakaw matod pa siya og kapin kuwarenta minotos makaabot lang sa ilang tunghaan.

Sa nag-edad siya og otso anyos, namatay iyang inahan. “Wala nay gana motrabaho si papa. Napuno na mi sa utang. Magsud-an na mi’g ginamos, asukar, asin, patis o mantika. Usahay ang kamote isagol sa bugas humay,” paambit pa niya sa Banat News Tingusbawan.

“Kung naay okasyon sa trabahoan ni papa, magdala siya’g mga sobra. Ako mismo saksi, motabang ko panguha sa mga sobra. Kung mangutana iyang kauban unsaon namo ang sobra, moana ra mi nga ipakaon sa among iro,” dugang pa niya.

Nanamom og mga utanon ug lagotmon iyang amahan ug mao kini ang kasagaran nilang kan-on.

Pagtungtong niya og Grade 3, naminyo og balik iyang amahan ug nabalhin sila og puyo didto sa Guisi, Agus.  Nibalhin sab siya og tungha sa Marigondon Elementary School.

Wala matod pa siyay balon kaniadto ug magdala lang siya og kan-on ug makigdungan og kaon sa iyang mga classmates aron makapangayo og sud-an.

“Akong notebook puro mga sobra o ginamit na. Dili ko makapalit og ballpen, magsige ko panghulam nga dili na mauli,”niya pa.

Usahay hatagan siya sa iyang amahan og P2 nga balon. Iya kining isugal aron modaghan ug makapalit siya og projects. Moduwa siya og taksi ug moapil siya og basketball nga pustaanay. Manghakot siya og bato kaniadto kun adunay magtukod og balay ug matag bakasyon, maninda siya og hotcake ug tempura. Mamaligya sab siya sa ilang tunghaan og sandwich ug candies.

Bisan pa man sa iyang kalisdanan, dagko gihapon og grado si Leo ug kanunay’ng malakip sa mga honor students hangtod na sa iyang paggradwar sa elementarya.

Nipadayon siya og tungha sa Marigondon National High School. Susamang diskarte iyang gibuhat aron makakaon siya og makapalit siya og projects. Taliwala sa kalisod, wala gyud siya niundang og tungha.

“Gusto sa akong mga igsuon moundang ko’g eskwela kay wala kunoy nadato ana. Akong gihimong inspirasyon unsa mi kalisod para maningkamot ko ug maayo kay kung dili, magpabilin ko sa kawad-on,”asoy pa niya.

Hangtod nga nigradwar gyud siya sa hayiskul nga with honors ug Cadet of the Year.

Kay gusto man gyud siya motungha sa kolehiyo, ni-enroll siya sa Asian College of Technology sa kursong Bachelor of Science in Computer Science. Aron aduna siyay pambayad sa matrikula ug pamlite, kun wala siya’y klase, mag-trisikad driver siya.

Pag-abot niya og 2nd year, naundang siya og drive og sikad human nahimong technical assistant sa ilang tunghaan. Tungaon niya ang adlaw sa pagduty ug pagtungha. Tungod niini, libre na siya sa matrikula ug magdawatan og  P300 nga allowance matag bulan.

Kay dili man igo iyang allowance, bisa’g unsa nga trabaho iyang gisudlan. Nahimo siyang babysitter, tig-ayo og computer, nag-tutor, tighimo og assignments, projects, ug thesis sa ubang mga estudyante.

Kay taga Opon man siya, mosakay siya og ferryboat padulong sa pier 3 sa Cebu City ug maglakaw nalang siya gikan sa pantalan padulong sa ilang tunghaan.

“Kung mag jeep ko kay dili ko moplite,”niya pa.

Niadtong 3rd year college siya, nasakit iyang amahan. Usahay, iyang allowance maoy ipalit nila og tambal. Apan wala nagdugay ilang amahan ug namatay kini.

“Daghan nga mga adlaw moadto ko sa school walay sulod ang tiyan. Straight three days walay kaon. Mokuyog lang ko’g tagay sa akong mga classmates para maka libre ko sa sumsuman ug kaon. Mangutang ko kada adlaw og kwarta sa akong mga kaila ug classmates para lang maka-survive,”paambit pa niya.

Pag-abot niya og 4th year college, nakipuyo siya sa apartment sa iyang classmate aron dili na siya mogasto og pamlite. Isip bayad, siya ang maglimpyo sa balay. Didto siya nag-istar hangtod nga nigradwar siya sa kolehiyo niadtong 2004 nga cum laude.

Gikuha dayon siya isip faculty ug webmaster sa iyang tunghaan sulod sa usa ka tuig.

Sa nagtungha pa, nakadawat siya og Best Website Design Award- School Category sa tuig 2002 ug 2003. Nakadaog sab siya isip 3rd place sa On-The-Spot Web Design Competition nga gidumala sa Cebu Chamber of Commerce and Industry. Tungod niini, gikuha siya ni kanhi Cebu Governor Gwen Garcia isip Information Systems Analyst I and Webmaster sa kapitolyo. Dinhi, nidaug ang gihimo niyang Cebu Provincial Government Website isip Best Website  LGU Category.

Nipahawa siya sa kapitolyo pagka 2006 ug nagtrabaho isip Software Development Engineer sa usa ka kompanya. Niadtong 2007 niundang siya ug nibalik sa kapitolyo isip IT Manager sa buhatan ni kanhi Vice Governor Greg Sanchez.

Dungan niini ang pagtrabaho niya isip part-time college instructor sa Centre for International Education ug Cebu Institute of Technology. Paglabay sa katuigan nakatrabaho sab siya isip computer instructor sa Informatics Computer Institute ug sa University of Cebu-Lapu-Lapu & Mandaue.

Ug niadtong 2010, gikasal siya sa iyang asawa karon nga si Maureen. Kay pamilyado naman siya, naningkamot si Leo nga makakita og mas dako’g sweldo nga trabaho. Hangtod nga niadtong 2011, nadawat siya isip web developer sa eBondi Australia. Apan usa lang siya ka bulan sa maong kompanya. Hangtod nga nasulod siya sa Bechtel Corp. isip Web/SharePoint/iOS Developer. Dinhi nakadawat siya og Quality Token ug Leader+ awards sa maong kompanya.

Unya nipahawa siya sa maong kompanya ug nibalhin sa Seqwater Australia isip Senior Software Engineer. Hangtod karon, dinhi siya nagtrabaho.

“Financially, I have just enough.  As a person, I am stronger and wiser. As I aged, my bones may get weaker but my spirit and mind is getting tougher. Lessons in the past, experiences and people around me made me of what I am today the better Me,”sigon pa niya.

Ug giisip niyang sekreto sa kalamposan ang: “Pray and trust Him. Do the right thing even if no one is watching. Miracles do happen, dreams do come true. Work hard and be persistent.

Dugang pa niya, dili kini mahimo ang tanan kun dili gumikan sa Ginoo.

“God is my shepherd, my Divine Providence and my provider. I have just asked for a bowl of soup but he added a piece of meat,”niya pa.

“Respect and value your family and the people around you. Salig ug pag-ampo sa Ginoo. Have faith in yourself. Ug labaw sa tanan, always do the right thing even if no one is watching,” panapos pa niya.