Dili luwas ang hangin

CEBU, Philippines – Mipagawas og pahimangno ang Environmental Management Bureau (EMB)-7 nga dili luwas sa panglawas sa tawo ang polusyong dala sa ‘smaze’ o smoke and haze nga nitabon karon sa Metro Cebu.

Duha ka adlaw nang naobserbahan ang haze sa kahanginan sa Metro Cebu hinungdan sa subsob nga pag-monitor niini gamit ang ilang monitoring gadgets nga tuyong gimuntar sa nagkadaiyang dapit sa Metro Cebu.

Ang EMB-7 mipagawas kagahapon og pahimangno sa publiko nga kun mahimo magsul-ob og goggles, dust mask respirators ug personal protective gears aron maproteksiyonan ilang panglawas gikan sa Smaze.

“We are currently monitoring smaller particles measuring 2.5 microgram per Normal cubic meter (Particulate Matter / PM2.5) in diameter which pose the greatest problems because they can get deep into the lungs, and some may even get into the bloodstream.  Initial results already have exceeded the standards for PM 2.5,” sumala pa sa email sa EMB-7. 

Kagahapon sa alas 4:15 sa hapon, adunay na-detect sa hangin nga abog/aso nga may 2.5 micrometers sa gidak-on ug miabot kini og 105 µ/Nm3 nga lapas na sa 75 µ/Nm3 nga limitasyon base sa National Ambient Air Quality Guideline Values ubos sa RA 8749 o Philippine Clean Air Act. 

Usa sa mga lugar nga diin na-detect ang maong polusyon diha mismo sa Fuente Osmeña Rotunda sa Cebu City diin gimuntar ang usa nila ka monitoring gadget.

Ang maong aso ug abog ka-30 ka pilo ang gigamyon itandi sa usa ka lugas nga buhok sa tawo mao nga dali kini makasud sa baga.

“People should limit outdoor exertion especially those with heart or respiratory disease, such as asthma. They should stay indoors and rest as much as possible,” matud ni EMB-7 Regional Director Engr. William Cuñado.

Mahimo kining hinungdan sa kamatayon sa tawo nga duna'y sakit sa baga ug kasing-kasing, problema sa cardiovascular sama sa heart attack ug stroke, lung cancer, irregular nga heartbeat, asthma, pag-ubos sa lung function, ug pagsaka sa respiratory symptoms sama sa iritasyon sa tutunlan ug paglisod sa pagginhawa ilabi na sa mga bata ug tiguwang.

Gituohan nga ang haze naggikan sa padayong nagdilaab nga sunog sa kalasangan sa Indonesia nga ang aso naabot na usab didto sa Singapore ug Malaysia.

Angayan usab nga likayan ang mga lugar nga dunay huot nga dagan sa trapiko gumikan kay taas ang particle pollution niini.

Kun mahimo, minusan usab ang paggamit og tagsa ka mga sakyanan aron dili makadugang sa aso sa hangin.

Si Dr. Eddie Llamedo, tigpamaba sa DENR-7 nagkanayon ang Undersecretary sa DENR for field operations Demetrio Ignacio Jr., motambong sa usa ka meeting kauban ang opisyal sa mga nasud sa Singapore, Indonesia, Malaysia ug Thailand aron tukion ang maong problema.

Ang pag-monitor sa EMB-7 sa kalidad sa hangin sa Metro Cebu gihimo sukad pa niadtong adlaw’ng Biyernes.

“The haze-forming particles may stay longer in Metro Cebu considering the very low wind velocity of 0.1 meter per second (m/s) as recorded yesterday by the bureau’s monitoring facility. We hereby enjoin the public to pray with us for heavy rains which may help in cleaning up the air,” matud ni Cuñado.

Matud sa PAGASA Mactan nga niadtong Biyernes niabot sa 78 porsiyento ang gibag-on sa gabon nga nipalibot sa Sugbo ug lubog tan-awon ang kahanginan. (/EIM)  (BANAT NEWS)