Balita nga mounlod ang Bohol gipanghimakak sa Phivolcs

CEBU, Philippines - Dili tinuod ang  balita nga  mikatap pinaagi sa mga text messages nga maunlod ang Bohol kun mokabat na kapin sa 6,000 ang aftershocks human kini  tay-oga sa kusog nga linog  niadtong Oktubre 15.

Sumala  sa Philippine  Information Agency (PIA) Bohol nga ang ubang parte sa Bohol, lakip na ang syudad sa Tagbilaran, misibog og 55 centimeters paingon sa Cebu.

Mikabat  na  sa kapin  sa upat  ka libo  ka aftershocks  ang  natala  sa Phivolcs  nga  mga  tay-og  human  sa makusog  nga  linog  nga  miigo  sa Bohol  ug  Cebu  sa  miaging  Oktubre. Kini ang gibutyag ni Director Renato  Solidum Jr sa  Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS) atol sa  Public Forum on Disasters, Climate Change and Marine Biodiversity nga gipahigayon niadtong Disyembre 4 sa JJ’s Seafood Village, sa syudad sa Tagbilaran.

Gani  giawhag  pa ni  Solidum ang  mga  Bol-anon  nga ipatukod  pagbalik ang  ilang  mga  balay  ug  buksan  ang  ganghaan  sa bag-ong  panginabuhi.

Gisugyot sa Phivolcs ang gilay-ong dili moubos sa 5 meters sa matag kilid sa active fault ug likayan ang pagpatukod og mga imprastraktura ibabaw sa active fault trace aron malikayan ang ground rupture hazard.

Sa maong forum, gipasabot sa Director sa Phivolcs nga dili linog ang makapatay apan ang mga mangahagsa nga mga kabalayan o imprastraktura maoy  angay  palig-onon   pinaagi  sa  pagtuman  sa hustong  building standard.  

Gipasabot usab sa Philvolcs nga ang mga likido nga nanggawas gikan sa mga liki nga bahin sa lungsod sa Loon gitawag  nga liquefaction nga  maoy resulta  sa linog.

Inay nga mahadlok ug maguol nga maunlod ang isla sa Bohol, gisugyot sa Phivolcs nga kinahanglang magmabinantayon gayud ang katawhan sa pagsaka ug paglihok sa yuta sama sa nahitabo sa lungsod sa Maribojoc. Gitataw usab ni Solidum nga hanap nang molihok pa ang North Bohol Fault, ang hinungdan sa linog niadtong Oktubre 15. Apan angay magmabinantayon gihapon ang katawhan tungod kay aduna pay ubang faults ug bulkan sa ubang dapit sa nasud nga maoy makamugna og linog.

Daghang mga balay, simbahan, tunghaan, tulay ug ubang pampublikong imprastraktura sa Bohol ang nangahugno o nangaguba sa dihang gitay-og sa magnitude 7.2 nga linog ang lalawigan niadtong Oktubre 15. (BANAT NEWS)