CEBU, Philippines - Mas misamot karon kaagresibo ang China human sa malampuson nilang pagpakita sa ilang kaalisto sa diplomasya ug pagpakita sa ilang pwersa militar diha sa West Philippine Sea , karong bag-o hasta ang ilang oil exploration nagsugod na og pagpakita sa ilang papel aron mapalig-on ang pagpangangkon sa China sa maong dapit.
Sumala pa sa report sa GMA News Online, bisan sa mga pagsupak ug tensyon diha sa West Philippine Sea, ang China National Offshore Oil Corp (CNOOC), nga gipanag-iya sa China miimbitar sa mga langyaw’ng oil firms nga makapahigayon og oil exploration sa mga teritoryong giangkon sa Vietnam.
Karong Hunyo gitakdang tak-opan ang bidding sa siyam ka blocks nga gitugot sa China nga i-explore ug sumala pa nga duna nay daghang kompanya ang mipadayag og interes sa moapil sa bidding.
Napanglantawan sa mga eksperto nga kung dunay moulbong gubat sa maong kadagatan makaapektar kini sa kalibutanong merkado tungod sa 5 trilyones dolyares nga kargamentong moagi sa maong dapit matag tuig.
Gihulagway usab nga ang gihimo sa China pagpakita kini sa interes niining mapalambo ang maong rehiyon. Dili pa lang dugay ang Pilipinas mi-bid usab sa duha ka blocks sa giangkon niining teritoryo sa West Philippine Sea apan gamay lang ang mitunghang mga bidders.
Giingong kini usa ka senyales nga dunay pagduhaduha ang mga dagkong oil firms nga mo-explore sa WPS tungod sa kahadlok ngadto sa China.
Ang China nga ikaduha na karon sa dunay labing dakong ekonomiya sa kalibutan gihulagway sa mga eksperto nga magkinahanglan og dakong tinubdan sa enerhiya sama sa natural gas ug petrolyo nga gituohang makita sa WPS, dugang pa niini ang marine resources nga kinahanglan sa nagkadako niining populasyon.
Ang Vietnam ug Pilipinas mao karoy nasentro sa agresibong gipangbuhat sa China tungod kay ang mga dapit nga giangkon sa duha ka nasud giangkon usab sa China.
Hinuon ang mga analysts nagtuong kadtong mga gagmay lang ug independenteng oil firms ang motubag sa bidding sa China tungod kay mas dili kalikayang magduhaduha usab sila tungod sa posibilidad nga pagdako sa tensyonado nang sitwasyon sa WPS.
Kahinumdoman nga ning bag-ohay lang gipadala na sa China ang ilang ultra-deepwater oil drill sa WPS duol sa teritoryo niini sa Hongkong ug dunay posibilidad nga ibalhin kini sa tungatunga pa sa WPS.
Dako usab ang pagtuo sa mga eksperto nga kutob sa mahimo sa China, maglikay gyud silang makabikil ang Estados Unidos, ang US mipasidaan nang kinahanglang ipabilin ang freedom of navigation sa WPS. Apan nabalaka ang US ug ubang mga kaalyadong nasud nga dili na unya kini mahimo kun ang China na maoy makaangkon sa tibuok WPS sama sa ilang pangangkon sa 9-dash line nga gihimo nila niadtong 2008.( EIM) - BANAT NEWS