CEBU, Philippines - Human sa kamatayon sa usa ka 6-anyos nga batang lalaki kinsa nabuthan og unay sa lantakang iyang gipabuto sa milabay’ng semana diha sa barangay Tanke, dakbayan sa Talisay ang opisyal sa siyudad nangita og paagi nga ma-regulate ang nahisgutang matang sa pabuto aron malikayan ang lain pang disgrasya.
Si Konsehal Arturo Bas, tsirman sa kahapsay ug kalinaw sa konseho sa siyudad nagkanayon nga tradisyon na ang magpabuto panahon sa Pasko ug Bag-ong Tuig ug walay ordinansa ang siyudad sa pagdakop o pagdili sa lantaka apan niining ulahing hitabo ilang paningkamutan sa konseho nga ma-regulate ang maong matang sa pabuto.
Giawhag niini ang mga ginikanan nga motabang og badlong sa ilang mga anak nga magpabuto samtang ang kapolisan giawhag usab ni Bas nga magpadayon sa ilang operasyon batok sa mga lantaka.
Gawas sa mga lantaka ang ubang mga pabuto gi-regulate na sa dakbayan lakip na ang mga manindahay niini diha sa gitudlong firecracker zone sa barangay Lagtang nga layo sa kabalayan ug ubang mga establisamento diin sila gitugotang maka-display sa ilang mga baligya.
Ang mga manindahay og pabuto kinsa mamaligya diha sa dili designated area pangsikupon.
Sa laing bahin, si Supt. Henry Biñas, hepe sa Talisay City Police Station nagkanayon nga sukad pa niadtong unang semana sa Disyembre niining tuiga ang ilang gipahigayong operasyon batok sa mga lantaka tungod kay daghan silang nadawat nga mga reklamo niini kabahin sa mga batang manuyo og paatubang sa lantaka ngadto sa mga motorista.
Gawas sa maong sitwasyon nakahatag usab og kahasol ngadto sa ubang mga tawo ang lantaka tungod sa kasaba ug makapaigking ang kasipa sa buto niini.
Ang kapolisan sa siyudad nakasakmit na sobra sa duha ka sakong lantaka sukad sa ilang operasyon, ang mga nasakmit nga lantaka karon dili pareho kaniadto nga ginama sa kawayan kundili ginama sa mga lata, botelya sa mineral water ug PVC pipes.
Imbes kerosene o kalburo ang gamiton nga karon mahal na ang presyo migamit na ang kabataan og usa ka matang sa alcohol nga gamiton sa pagpasiga sa mga petromax, ug dili na usab kinahanglan pa og idagkot kundili gi-improvised sa mga bata ang ‘flint’ sa mga lighter isip gato.
Kahinumduman nga usa ka Yuri Minguito ang namatay human mobuto diha sa iyang nawong ang lantaka samtang iyahang gitayhop ang sumbohan niini. Ang lantaka habog pa ang gitas-on kompara sa maong bata hinungdan nga ang lubot sa lantaka ug ang gato natukod ngadto sa yuta hinungdan nga kini mikilab ug mibuto sa nawong niini.
Si Yuri nakaangkon og paso sa nawong ug liog ug milagom kini, natangtang ang usa ka ngipon sa bag-ang ug base sa X-ray naluto ang kasing-kasing niini ug napuno og aso ang baga nga gituohang nakaingon sa iyang kamatayon. (Brenda Batuto uban ni Raymond Abarcas, UV Journalism Intern) (BANATNEWS)