Kini maoy nahibaw-an sa Banat News atol sa pakighinabi kang Renan Cimafranca sa Regional Epidemiology Emergency Unit 7 (RESU7) diha sa Department of Health 7 diin ang nangaigo mao ang barangay Kadaruhan, Poblacion ug Tabunan.
Sumala pa ni Cimafranca nagsugod og tumaw ang maong sakit pipila na ka semana ang nakalabay apan niadtong milabay'ng semana lang gyud kini nabatyagan human modagsa ang mga pasyente diha sa Borbon Municipal Health Office.
Si Maricel Arcenal ang Borbon MHO clerk sa pakighinabi sa Banat News mitug-an nga sukad niadtong milabay'ng semana dili momenus 200 na ka tawo ang midangop sa klinika ug mireklamong taas ang hilanat ug sakit ang tiyan diin kinabag-an niini gikan sa barangay Kadaruhan diin matud pa ni Mayor Neal Vergara sa pakighinabi.
Ang mga pasyente gipadala ngadto sa Juan Dosado District Hospital ug mga lokal nga tambalanan sa dakbayan sa Sugbo apan kadaghanan gipapauli human madapati og tambal.
Si Cimafranca mitug-an nga sa unang pagbutho sa sakit wala dayon kini makumpirmar nga typhoid apan nagduda na sila gumikan usab sa gipakitang sintomas.
Mipahimangno si Cimafranca nga kun dili madali ang usa ka matakbuyan sa typhoid hayan mosangpot kini sa pagkabuang kun gitawag nga "typhoid psychosis."
Nakumpirmar lang kini dihang tulo sa mga pasyente gikan sa Borbon ang nadangat sa pribadong tambalanan ug migawas sa blood culture examination ang presensya sa Salmonella Typhusa, kini ang matang sa bakterya kun kagaw nga nakaingon sa maong sakit.
Sa pagsusi ni Cimafranca didto sa Borbon niadtong milabay'ng adlaw nasuta nga 80 ka pasyente ang nasakit gawas pa sa mga naunang nadangat didto sa klinika maong mipadala na ang DOH7 og dugang mga intravenous fluids(IV fluids), antibiotics nga chloramphynicol.
Nasuta sa gihimong ocular inspection sa RESU7 nga ang mga naapektahang barangay naa sa ubos ang level sa yuta kun itandi sa mga silingang barangay maong tubig baha adto han-ok kanila.
Kadaghanan usab sa mga gikuhaag tubig nga atabay ug poso duol sa mga tunaan sa karabaw ug nasuta usab nga daghan ang walay kaugalingong kasilyas.
Gipaabot pa ang resulta sa gikuhang sampol nga tubig sa mga atabay, poso ug lokal nga water system aron tinuon sa RESU kun didto maggikan ang bakterya.
Samtang si Mayor Vergara sa iyang bahin namahayag nga karon adlawa mopahigayon og emergency session ang konseho aron ideklarar nga calamity area ang naapektahang barangay.